مهدی رضائی - Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
عبدالرضا کاوند - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)

در نخل خرما، تشخیص رقم در نهال های جوان حاصل از ریزازدیادی با استفاده از صفات مورفولوژیک دشوار و زمان بر بوده و بنابراین استفاده از نشانگرهای مولکولی جهت تسهیل و تسریع این موارد ضروری به نظر می رسد. هدف از این مطالعه بررسی قابلیت هشت جفت نشانگر ریزماهواره برای تفکیک و تشخیص رقم در برخی ارقام تجاری و متعاقبا استفاده از داده ها برای تشخیص رقم در گیاهچه های خرمای حاصل از ریزازدیادی بود. ارقام مورد مطالعه شامل پیارم، زاهدی، مجول، برحی، استعمران، دیری، غنامی سبز، غنامی قرمز و گنطار بودند. با توجه به دشواری کوبیدن برگ خرما با استفاده از هاون در حضور ازت مایع، روشی کارآمد برای کوبیدن برگ های خرما با استفاده از دستگاه Tissue Lyser II بهینه سازی شد. برای انجام واکنش های زنجیره ای پلی مراز از هشت جفت آغازگر ریزماهواره استفاده شد. نتایج نشان داد که در صورت استفاده از این سیستم نشانگری و در دسترس بودن ارقام شاهد قابل اطمینان، می توان اصالت گیاهچه های حاصل از ریزازدیادی را ارزیابی کرد. گروه بندی ارقام نشان داد که تمامی ارقام مورد مطالعه با استفاده از پنج جفت آغازگر ریزماهواره شامل mPdCIR۰۲۵، mPdCIR۰۵۷، mPdCIR۰۷۰، PDAG۱۰۰۳ و  DP۱۷۵قابل تفکیک بودند. نتایج حاصل از تهیه بارکد اختصاصی برای هر رقم نشان داد که آلل شماره c۱ (با اندازه تقریبی ۲۳۵ جفت باز) در رقم پیارم و آلل d۳ (با اندازه تقریبی ۲۳۰ جفت باز) در رقم مجول اختصاصی بودند. در نهایت برای ایجاد قابلیت رجوع به نتایج، دیاگرام تفکیک ارقام ترسیم شد.

Specific allele, Cultivar identification diagram, Micro-propagation, Molecular markers, Genetic fidelity, آلل اختصاصی, دیاگرام تفکیک رقم, ریزازدیادی, نشانگر مولکولی, یکپارچگی ژنتیکی