بررسی تنوع ژنتیکی و برآورد وراثت پذیری و همبستگی ژنتیکی با استفاده از روش REML برای صفات مختلف در ژنوتیپ های خلر (Lathyrus sativus L.)

اساس تحقیقات به­نژادی گیاهان بر پایه تنوع ژنتیکی وسیع استوار است و ارزیابی تنوع ژنتیکی یکی از مهم­ترین گام­ها در معرفی ارقام جدید است. در این تحقیق تنوع ژنتیکی ۲۵ ژنوتیپ خلر برای صفات مختلف در شهرستان خرم ­آباد در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ ­ها از لحاظ اغلب صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود دارد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که ژنوتیپ IF۱۳۱۲ با بیشترین عملکرد­ دانه و ژنوتیپ­ های IF۱۳۳۲ و IF۴۷۱ با بیشترین عملکرد علوفه خشک و تر، بهترین عملکرد را دارند. نتایج تجزیه به مولفه ­های اصلی نشان داد که سه مولفه اول ۶۲.۶۴ درصد از تغییرات کل را توجیه می ­نمایند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه­ ای، ژنوتیپ های IF۱۳۰۷، IF۱۸۷۲ وIF۴۷۱ که دارای عملکرد دانه و علوفه بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپ ­ها بودند، در یک گروه قرار گرفتند. جهت برآورد همبستگی ژنتیکی و وراثت­ پذیری صفات مختلف در ژنوتیپ­ های خلر از روش REML استفاده شد. بیشترین وراثت­ پذیری (۰.۸۷) برای صفت تعداد دانه نارس و کمترین وراثت­ پذیری (۰.۱۰) برای صفت وزن خشک کل برآورد گردید. عملکرد­ دانه با عملکرد­ علوفه تر همبستگی ژنتیکی مثبت و بالایی داشت و صفات بیوماس، درصد برگ و عملکرد علوفه ­خشک نیز همبستگی ژنتیکی مثبت و بالایی با عملکرد علوفه تر نشان دادند. در مجموع، ژنوتیپ IF۱۳۰۷ از نظر بیشتر صفات دارای تظاهر بهتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها بود و از نظر عملکرد علوفه تر بین ژنوتیپ ها عملکرد قابل قبولی داشت.

Keywords:

Grass pea , Cluster analysis , Principal components analysis , Heritability , خلر , تجزیه خوشه ای , تجزیه به مولفه های اصلی , وراثت پذیری