اثر استفاده از آب آلوده به فلز سرب با آبیاری سطحی و زیرزمینی بر عملکرد و جذب آن توسط گیاه ذرت علوفه ای

هدف از این مطالعه، بررسی امکان استفاده از آب آلوده به سرب در آبیاری سطحی و زیرزمینی و تاثیر آن بر عملکرد ذرت علوفه ای می باشد. در همین راستا، پژوهشی در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال ۱۳۹۵ در قالب طرح فاکتوریل کاملا تصادفی با شش تیمار در سه تکرار و مجموعا ۱۸ پلات آزمایشی در لایسیمتر انجام شد. تیمارها عبارت بودند از: آبیاری سطحی با آب آلوده به سرب (SP)، آبیاری سطحی با آب معمولی به عنوان تیمار شاهد (SC)، آبیاری زیرزمینی با آب آلوده به سرب و عمق سطح ایستابی ۵۰ سانتی متر (۵۰P)، آبیاری زیرزمینی با آب معمولی و عمق سطح ایستابی ۵۰ سانتی متر (۵۰C)، آبیاری زیرزمینی با آب آلوده به سرب و عمق سطح ایستابی ۷۵ سانتی متر (۷۵P) و در نهایت آبیاری زیرزمینی با آب معمولی و عمق سطح ایستابی ۷۵ سانتی متر (۷۵C). نتایج نشان داد که مدیریت آبیاری بر ارتفاع گیاه، وزن خشک بوته و عملکرد علوفه گیاه در سطح احتمال ۱ درصد و وزن تر بوته و وزن تر بلال در سطح ۵ درصد اثر معنی دار داشت و بر وزن خشک بلال هیچ تاثیری نداشت. همچنین آلودگی هیچ گونه تاثیری در رشد و عملکرد ذرت و اجزای عملکرد نداشت. همچنین در تیمار SP، به طور میانگین به میزان ۲۵/۲ میلی گرم سرب در یک کیلوگرم ماده خشک ذرت وجود داشت که طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت (WHO)، این میزان در گروه آلودگی کم قرار می گیرد. در نمونه های گیاهی دو تیمار ۵۰P و ۷۵P هیچ گونه سربی مشاهده نشد. از طرفی بیشترین عملکرد ذرت در تیمار ۷۵P با مقدار ۶۵/۴۹ تن در هکتار و بعد از آن در تیمار ۵۰P با مقدار ۰۴/۴۷ تن در هکتار به ثبت رسید. میزان عملکرد در دو تیمار ۷۵P و ۵۰P نسبت به تیمار شاهد، به ترتیب به مقدار ۳۶ و ۲۹ درصد افزایش داشت. نکته قابل توجه اینکه مقدار فلز سرب تثبیت شده و صعود کرده در تیمار آبیاری زیرزمینی، خارج از دسترس گیاه بوده و مشکلی از نظر آلودگی و عملکرد ذرت وجود نداشت.

Keywords:

آبیاری زیرزمینی , فلز سنگین , آلودگی خاک , سطح ایستابی