اشکان طهرانی - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
عبدالمجید لیاقت - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران
صارم نوروزی - گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

منابع نشان داده اند که فرض حرکت مویین آب در مجموعه ای از منافذ استوانه ای شکل، منجر به کم برآورد شدن هدایت هیدرولیکی غیراشباع خاک در پتانسیل های پایین می گردد که نتیجه نادیده گرفتن نیروهای جذب سطحی و فیلم نازک مایع است. در این پژوهش عملکرد دو مدل فیزیکی تولر-ار و لبیو-کانراد که نیروهای جذب سطحی و مویینگی را در نظر می گیرند و همچنین مدل مویینگی شناخته شده ون گنوختن-معلم در مدل سازی منحنی مشخصه آب-خاک و تخمین هدایت هیدرولیکی غیراشباع مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور از اندازه گیری های آزمایشگاهی شش خاک جمع آوری شده از منابع که شامل طیف وسیعی از بافت و خصوصیات هیدرولیکی است، استفاده شد. نتایج، برتری مدل های مویینگی-جذب سطحی در مدل سازی منحنی مشخصه آب-خاک و تخمین هدایت هیدرولیکی غیراشباع را نسبت به مدل مویینگی ون گنوختن-معلم نشان داد. از میان دو مدل فیزیکی بر پایه جذب سطحی و مویینگی، مدل لبیو-کانراد نتایج بهتری را نشان داد. نتایج نشان داد که مدل لبیو-کانراد هدایت هیدرولیکی غیراشباع را در ناحیه نزدیک به اشباع کم برآورد می کند و بهترین عملکرد مدل تولر-ار مربوط به خاک های لومی بود. از آن جا که مدل تولر-ار تحلیلی ترین و جامع ترین مدلی است که تاکنون برای مدل سازی هدایت هیدرولیکی غیراشباع توسعه داده شده است، پژوهش های آتی باید معطوف به بهبود انعطاف پذیری این مدل از طریق تعمیم آن به سایر توزیع های اندازه منافذ به جز توزیع گاما شامل توزیع های لوگ-نرمال، گامای ناقص و ویبال گردد.

مدل فیزیکی, مدل تولر-ار, مدل لبیو-کانراد, منحنی مشخصه آب-خاک