سیروس صفرزاده - کارشناس ارشد سازه های آبی، دانشگاه علوم آب شوشتر، کارشناس و ناظر پروژه های معاونت آب و خاک، سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان، خرم آباد، ایران
مریم صارمی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
امیر فرشید - کارشناس مهندسی کشاورزی (علوم و مهندسی آب)، دانشگاه اهواز، کارشناس و ناظر پروژه های معاونت آب و خاک، سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان، خرم آباد، ایران
منیر دهقانی - کارشناس مهندسی کشاورزی علوم و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی آمل، کارشناس سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان، خرم آباد، ایران

آب مهم ترین عامل محدودکننده کشاورزی است و استفاده بهینه از آن از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف از این مطالعه، بررسی اثر روش های مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد گندم (رقم پیشتاز) و ارزیابی بهره وری آب بود. تیمارها شامل سه روش آبیاری سطحی، بارانی و قطره ای نواری بودند. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ در شهرستان خرم آباد اجرا شد. نتایج پژوهش نشان داد که روش آبیاری، اثر معنی داری (P < ۰.۰۱) بر تعداد سنبله، تعداد دانه در سنبله، ارتفاع ساقه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و بهره وری آب داشت. مقدار عملکرد دانه در روش آبیاری سطحی، بارانی و قطره ای نواری به ترتیب ۸۷۰/۷ ، ۸۳/۶ و ۰۱۷/۵ تن در هکتار بود، به عبارت دیگر آبیاری سطحی باعث افزایش ۲۱/۱۳ و ۲۵/۳۶ درصدی عملکرد دانه نسبت به روش های آبیاری بارانی و قطره ای نواری شد. همچنین بیشترین حجم آب کاربردی (m۳ ۶۴۱۱) و کمترین بهره وری آب (kg/m۳ ۲۲۷/۱) مربوط به تیمار آبیاری سطحی بود. تیمار آبیاری قطره ای نواری با حدود ۳۳۳۳ مترمکعب آب آبیاری، باعث ۵۹ درصد صرفه جویی در مصرف آب نسبت به آبیاری سطحی شد.

آبیاری کرتی, آبیاری موضعی, حجم آب مصرفی, روش آبیاری, گندم