مجتبی نوشادی - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
سید احمد حسینی کازرونی - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
سید محمود سید صادقی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

با نگاهی به تجلی آیات قرآن کریم در آثار پارسی گویان، می توان مولانا را سرآمد شاعران و نویسندگان در بهره گیری از آیات قرآن کریم دانست که در مثنوی معنوی به شیوه های گوناگون به بهره گیری گسترده از آیات قرآن کریم پرداخته و از این رو حائز بیش­ترین اثرپذیری از قرآن کریم است. مجاز و شکل های گوناگون آن یکی از مهم ترین و موثرترین ساختارها و صنایع ادبی در بلاغت به شمار می رود و در قران کریم به شکل­های  مختلف از آن  استفاده شده است که به درک مفاهیم برای مخاطبین بسیار موثر است. با توجه به بسامد فراوان صنعت مجاز در قرآن کریم و سبک­های متنوع کاربرد آن و معانی ژرف نهفته در آن که یکی از مستلزمات درک و فهم عمیق کلام وحی است، ضرورت انجام این پژوهش احساس می­شود. مقاله پیش­رو به دنبال آن است که با روش توصیفی تحلیلی، ابیاتی از مثنوی را که صور بیانی مجاز آن ها تحت تاثیر آیات قرآن کریم، شکل گرفته است، استخراج نموده، شیوه های اثرپذیری و تفسیر مولانا از قران در شیوه های کاربرد آرایه مجاز در مثنوی و جنبه های گوناگون  معنایی و اسرار و رموز بلاغی آن را مورد واکاوی قرار دهد. نتایج پژوهش نشان می­دهد که بلاغت قرآن، علاوه بر تاثیری که بر اندیشه و زبان مولانا در مثنوی داشته، در تحول و تطور انواع مجاز در مثنوی نیز نقش چشمگیری داشته است.  

بلاغت قران, اعجاز قرآن, مثنوی, مجاز