علی محمد لطیفی - Applied Biotechnology Research Center, Baghiat-Allah University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
محمود وحیدی - Lab Sciences Department, Faculty of Paramedical Sciences, AJA University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
حمید صدیقیان راد - Molecular Biology Research Center, Baghiat-Allah University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
نوشین حیدری - Department of Plant Breeding and Biotechnology, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran.
محمد فواد حیدری - DNA Molecular Identification Center, AJA University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

مقدمه:  تنظیم­گرهای زیستی، عوامل بیولوژیکی هستند که در تمامی سلولها و تمام موجودات وجود داشته و نقش تنظیمی در فرایندها و مسیرهای فیزیولوژیک درون سلولی و مکانیسم های عصبی، هموستاز، سیستم ایمنی و ترشحات اندوکرینی دارند. این عوامل در عرصه های پزشکی، دامپزشکی و کشاورزی کاربردهای مختلفی دارند. از این رو شرکت های داروسازی شروع به تولید مبتنی بر روشهای بیوتکنولوژی و شیمیایی این عناصر کرده اند. هدف از نگارش این مقاله، توضیح خصوصیات و کاربرد انواع بیورگلاتورها می باشد. مواد ور وشها: برای نگارش این مطالعه مروری سیستماتیک، واژگان کلیدی بیورگلاتور، بیوتروریسم و نیروهای مسلح در پایگاههای اینترنتی PubMed، Scopus، ScienceDirect، و GoogleScholar جستجو گردید. از بین مقالات مرتبط پیدا شده، تعداد ۱۵ مقاله انتخاب شده و مقاله حاضر بر اساس آنها نگاشته شد.   نتایج: علاوه بر کاربردهای عمومی که برای تنظیم­گرهای زیستی متصور هستیم، کاربردهای نظامی این عوامل در تولید نسل جدیدی از سلاح های بیولوژیک با هدف ناتوان کردن موقتی دشمن بسیار مورد توجه قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: تا کنون چندین عامل تنظیم گر زیستی به عنوان عوامل بالقوه در تولید سلاح­های ناتوان کننده بیولوژیکی معرفی شده­اند بنابراین لازم است نیروهای مسلح برای حفظ و بالابردن ضریب آمادگی، با کاربرد این عوامل آشنا گردد و راهکارهای لازم برای شناسایی، خنثی کردن و درمان افراد درگیر با این عوامل را تهیه نمایند. پیشنهاد می گردد تنظیم گرهای زیستی به عنوان عوامل مهم در فرایندهای آزادسازی گروگان ها و یا عوامل پیشبرد اهداف نظامی چه در مرحله انجام عملیات نظامی و چه در حمایت و پشتیبانی از افراد درگیر در میدان نبرد، برخی از این مواد به صورت انبوه تولید گردیده و در اختیار نیروهای منتخب قرار داده شوند.

Bioregulators, Armed forces, Bioterrorism, بیورگلاتورها, نیروهای مسلح, بیوتروریسم