بررسی سازگاری، پایداری عملکرد و آزمون ارزش زراعی ارقام و لاین های امیدبخش جو در شرایط بدون تنش و تنش خشکی آخر فصل در مناطق سردسیر کشور

به منظور تعیین پایداری عملکرد و بررسی اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط، تعداد ۱۷ رقم و لاین امیدبخش جو همراه با شاهدهای جلگه و بهمن و لاین امیدبخش ۱۶-۹۴-CB در طی سال های زراعی ۹۸-۱۳۹۶ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بطور یکنواخت در ۸ ایستگاه اقلیم سرد کشور ( کرج، اردبیل، میاندوآب، همدان، مشهد، تبریز، اراک و جلگه رخ) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در آزمایش های خشکی عملکرد ژنوتیپ ها در سه ایستگاه کرج، میاندوآب و همدان تحت شرایط قطع آبیاری در مرحله بعد از گلدهی مورد بررسی قرار گرفتند. در تجزیه واریانس مرکب عملکرد در شرایط نرمال اختلاف معنی دار برای اثر رقم و اثرات متقابل سال × مکان، رقم × سال، رقم ×مکان و همچنین اثر متقابل سه گانه رقم × مکان × سال محاسبه گردید. لاین های شمارهRCBD) ۱،۱۰ (جلگه)، ۱۹ (بهمن) و ۱۴ با داشتن عملکرد۶/۵۰۷،۶/۴۷۰، ۶۱۴۱۷ و۶/۲۶۸ تن در هکتار بیشترین مقدار عملکرد را دارا بودند. در تجزیه واریانس مرکب عملکرد تحت تنش خشکی اختلاف معنی دار برای اثرات متقابل سال × مکان و ژنوتیپ × سال و همچنین اثر متقابل سه گانه رقم × مکان × سال محاسبه گردید. لاین های شماره ۱ (جلگه)، ۲۰ (۱۶-۹۴-CB)، ۲ و ۳ بترتیب با داشتن عملکرد۵/۶۰۰، ۵/۵۵۷، ۵/۴۴۷ و ۵/۲۲۴ تن در هکتار بیشترین مقدار عملکرد را دارا بودند. با توجه به معنی دار بودن اثر رقم و رقم × مکان × سال در آزمایشات تحت شرایط نرمال جهت بررسی دقیق تر اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط و تعیین سازگاری ژنوتیپ ها از روش های مختلف تجزیه پایداری استفاده شد. در مجموع با توجه به مقایسه میانگین عملکرد، معیارهای پایداری و خصوصیات زراعی (مقاومت به خوابیدگی، بیماری ها، سرما و تیپ زراعی) ژنوتیپ های شماره ۱۰، ۲ و ۱۴ (لاین های ۱۰-۹۶-CB-۹۶-۲, CBو ۱۴-۹۶-CB) برای شرکت در آزمایش های تحقیقی- ترویجی در شرایط آبیاری نرمال و شرایط تنش خشکی آخر فصل در اقلیم سرد کشور انتخاب شدند.

Keywords:

لاین های امیدبخش جو , سازگاری , پایداری عملکرد , منطقه سرد.