پیمان جعفری طهرانی - دانشجوی دکتری آینده پژوهی دانشگاه عالی دفاع ملی
غلامعلی رشید - استاد مدیریت راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی
حبیب ا... سیاری - استاد مدیریت راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی
علیرضا فرشچی - دکتری مدیریت راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

دریا مسیر عمده تجارت میان کشورهای جهان است. هرچه این مسیر تجاری پرازدحام تر باشد و محموله های گرانبهاتر از طریق آن جابجا شوند، اهمیت آن آبراه بیشتر بوده و کنترل آن آبراه ارزشمندتر خواهد بود. به عبارتی هرکه بتواند آبراهی با مختصات ذکر شده را تحت تسلط خود در آورد، قدرت بیشتری را به دست خواهد آورد. البته باید به خاطر داشت که یکی از الزامات تسلط بر مسیرهای دریایی، تداوم حضور است و این بدان معنی است که باید شرایطی را مهیا کرد که به واسطه آن بتوان وسعت و زمان حضور دریائی را توسعه بخشید. از ملزومات شناخته شده ایجاد این شرایط، می توان به ایجاد پایگاه های دریائی اشاره کرد. نکته حایز اهمیت در این خصوص آن است که برای آنکه ایجاد پایگاه بر افزایش قدرت دریایی تاثیرگذار باشد، باید علاوه بر معیار نظامی، به معیارهای غیرنظامی قدرت دریایی منجمله معیارهای اقتصادی، فیزیکی، حقوقی، سیاسی، فرهنگی و علمی که به واسطه ایجاد پایگاه دریایی قابل دست یابی هستند نیز توجه شود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش آن نیز موردی-زمینه ای است و با بررسی نظریه های قدرت دریایی و همچنین مرور داکترین دریایی قرن ۲۱ انگلستان در باب استفاده از ظرفیت های دریا، به معیارهایی دست یافته که تبیین کننده تاثیر ایجاد پایگاه بر افزایش قدرت دریایی جمهوری اسلامی ایران به حساب می آیند.

دریا, پایگاه دریایی, قدرت دریایی, معیارهای افزایش قدرت دریایی