اسماعیل سهولی - دانشگاه جامع امام حسین (ع)
سید لطف الله شریفی آل هاشم - دانشگاه جامع امام حسین (ع)
فریماه موسوی - دانشگاه رازی

عوامل جنگ شیمیایی (CWAs)، مواد شیمیایی سمی می‎باشند و بر طبق اثرشان بر روی بدن انسان، سازماندهی و تقسیم بندی می­شوند. کاربرد گسترده‎ی این ترکیبات در کشتار جمعی و عملیات‎ تروریستی به وضوح مشخص است. حضور این ترکیبات در آب ‎ها و همچنین در محیط زیست نگرانی ‎های زیادی را به همراه داشته است، از اینرو در این مقاله به معرفی روش هایی برای آنالیز و تشخیص این ترکیبات پرداخته شده است کروماتوگرافی لایه نازک (TLC), به عنوان یک روش ساده، مقرون به صرفه و آسان، جزء اولین روش‎ها برای شناسایی این ترکیبات به حساب می آید . به علاوه، در این مقاله روش‎های نوین شناسایی و اندازه گیری CWAs مانند طیف ‎سنج تحرک یونی (IMS)، رنگ‎سنجی، فلورسانس، آپتاسنسور، طیف‎سنجی رامان، افزایش سطحی (SERS) و سنسورهای صوتی نیز معرفی  گردیده است. لازم به ذکر است که، همگی این روش ها حدتشخیص بسیار مناسبی برای تعیین این ترکیبات در محیط‎های مختلف ارائه داده اند. این روش‎ها برای آشکارسازی دی متیل فسفونات (DMMP) به عنوان شبه عامل اعصاب نیز استفاده شده است.

عوامل جنگ شیمیایی, کروماتوگرافی لایه نازک, روش های نوین آنالیز, شناسایی و آشکارسازی