سعید ساسانیان - دانشجوی دکتری در دانشگاه امام حسین / رشته مطالعات منطقه ای گرایش خاورمیانه

الگوی حکمرانی بر شهر چندقومیتی کرکوک در عراق، هم چنان یکی از مهم ترین منابع تولید تنش و حتی منازعه در این کشور است. ویژگی های برجسته ی فرهنگی و اقتصادی این منطقه، باعث شده تا بازیگرانی در سطوح مختلف در آن ذی نفع و موثر محسوب شوند. کرکوک برای کردهای عراق بسیار اهمیت داشته و در صورت الحاق آن به اقلیم کردستان این کشور، فرایند استقلال طلبی آن ها سرعت خواهد گرفت. از این منظر، آینده ی حکمرانی بر کرکوک، علاوه بر گروه های عراقی و دولت این کشور، برای ایران و ترکیه نیز امری مهم تلقی می شود چرا که در صورت استقلال کردهای عراق، امنیت ملی و تمامیت ارضی این دو کشور می تواند تحت تاثیر قرار گیرد. در این صورت، مشخصا نیروهای مسلح ایران باید در پی مواجهه با تهدید تقویت شده با ابعاد مختلف هویتی و امنیتی از سوی گروهک های معارض کردی باشند. با توجه به چنین ضرورتی و هم چنین با توجه به تعدد بازیگران ذی نفع و موثر در حوزهکرکوک، این مقاله کوشیده است تا با بهره گیری از روش تحلیل بازیگر و با استفاده از نرم افزار بازیگر محور  MACTOR به بررسی مناقشات ذی نفعان در منطقه کرکوک عراق در خصوص الگوهای ممکن حکمرانی بر آن بپردازد. بدین منظور، ۱۳ بازیگر و ۴ الگوی حکمرانی با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش میدانی، مورد بررسی قرار گرفته اند. به کمکتحلیل یافته های حاصل از نرم افزار، در نهایت «کرکوک، شهر چند فرهنگی و ویژه» به عنوان الگویی که بازیگران نسبت به آن دارای کمترین مناقشه می باشند، معرفی شده است. 

آینده پژوهی, تحلیل بازیگر, کرکوک, عراق, MACTOR