استفاده از سیستم چاهک معکوس انتخابی در کنترل آلودگی هوا زمان وارونگی دما

مهمترین وخطرناکترین فاکتور جوی در آلودگی هوای یک ناحیه، پدیده »اینورژن« یا وارونگی دماست. زیرا درحالت عادی که در جه حرارت جوی مجاور زمین برحسب ارتفاع کاهش می یابد، وجود حرارت بیشتر و هوای سبکتر در ارتفاع پایین و حرارت کمتر و هوای سنگین تر در طبقات بالا باعث می شود که هوای سبک از طبقات پایین به طرف بالا صعود کرده، عوامل آلوده کننده را با خود به طبقات فوقانی ببرد. به این طریق عوامل آلوده کننده در فضا پراکنده شده و یک تهویه طبیعی انجام می پذیرد. ولی وقوع پدیده وارونگی دما باعث پایداری هوا شده و موجب می شود توده هوا همراه با تمام ناخالصی ها و عوامل آلوده کننده آن در زیر سطح وارونگی دما محبوس شود. در چنین شرایطی میزان اکسیژن هوا به علت مصرف تدریجی آن کاهش و میزان آلوده کننده های هوا به علت تولید تدریجی آنها افزایش می یابد. به این ترتیب هوای منطقه به شدت آلوده می شود . این وضعیت تا زمانی که وارونگی دما محو نشود، ادامه می یابد و اگر مدت وقوع آن با ارتفاع کم، طولانی شد و با بالا رفتن میزان رطوبت نسبی هوا، به حد اشباع برسد، پدیده خطرناکی با نام »ابر مسموم« پدیدار خواهد شد. دید در مجاورت زمین، وجود کوه ها و جبهه (هوا ( اتفاق می افتد. سیستم چاهک معکوس انتخابی در اصل یک چاهک استوانه ای عمودی شکل است که از آجر و یا فولادی است .یک پروانه در داخل این چاهک با یک موتور الکتریکی خواهد چرخید و مانند هواکشی هوا آلود شده تجمع یافته را به بخش های بالایی جو رسانده و لذا مزاحمتی برای شهروندان ایجاد نخواهد کرد. این سیستم بنا به اندازه قادر است هوای سرد تجمع یافته درسطح شهر را از مساحت 30 هزار متر مربع تا 150 هزار متر مربع جابجا نماید. با توجه به وضعیت آلودگی هوای در روزهای وارونگی دما در شهر تهران می توان با نصب هر یک از این سیستم ها با هزینه بسیار پایین هوای آلوده تجمع یافته را از سطح ساختمان و محل حرکت شهروندان به سطوح بالاتر انتقال داد و از خسارتهای سرما برای سلامت انسان کاست. با سایز 6/5متر این سیستم می تواند 150 هزار متر مربع از هوای را باقیمت بسیار پایین در حدود 150 میلیون ریال ( 1000 ریال به ازائ هر متر مربع ) از سطوح پایینی و در معرض شهروندان خارج و به سطوح بالاتر جو رساند.