علیرضا نظری - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی

هجا به عنوان یک واحد آواشناختی زبان، تعاریف متعددی دارد ولی در تعریفی ساده هجا یا سیلاب واحدی متشکل از چند واج است که در یک عمل بازدم تولید گردد. گرچه زبان ها به لحاظ هجایی ساختار و وقواعد متفاوتی دارند اما دو زبان عربی و فارسی به علت پیشینه تداخل واژگانی که منجر به فراوانی بسامد برخی گونه­های هجایی در فارسی شده، نیازمند مقایسه و تحلیل است. این پژوهش به دنبال مقایسه­ای آواشناختی از ساختار هجا، تفاوت و تشابه آن و همچنین قواعد هجایی در دو زبان عربی و فارسی است. با چنین مقایسه­­ای می­توان دریافت علی رغم تشابه گونه­های هجایی، به علت وجود پدیده اعراب، دو گونه هجایی در عربی در مقایسه با فارسی، تفاوت عمده دارند و نظام هجایی آن دو نیز تشابه و تفاوت هایی دارد. این پژوهش تنها از منظر زبان شناسی مقابله­ای نیست، بلکه امید دارد نتیجه و دستاوردهای این مقایسه، در تفاوت های کاربردی هجا از جمله شناسایی و تعیین تحول آوایی واژگان دخیل و همچنین تحلیل تفاوت های اوزان، بحور و موسیقی شعر در دو زبان موثر افتد.

هجا, زبان­شناسی عربی, زبان­شناسی فارسی, آواشناسی, قواعد هجایی, زبان شناسی مقابله ای