فاطمه گلابی - هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
محمد باقر علیزاده اقدم - هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
رحیم بدری گرگری - دانشیار گروه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز
مهدی رفیعی - دانشجوی دکترای جامعه شناسی دانشگاه تبریز و مربی گروه جامعه شناسی دانشگاه پیام نور

یکی از مفاهیم بسیار پرکاربرد در حوزه علوم اجتماعی و علوم سیاسی مفهوم ارزش های دموکراتیک است که تا کنون پرسشنامه ای جامع، دارای اعتبار، و قابل اتکاء برای سنجش آن در ایران طراحی نشده است. با توجه به این مسئله در مقاله حاضر گزینه ها و گویه های مناسب را یکجا جمع نموده و اقدام به هنجار سنجی و اعتباریابی آن بصورتی عملی در یک جمعیت نمونه ۶۰۰ نفری در شهر ارومیه که یکی از شهرهای چند مذهبی و چند قومیتی ایران به شمار می رود، نموده است. در پرسشنامه حاضر، ارزش های دموکراتیک در سه مجموعه کلی "آزادی" ( شامل آزادی های فردی، آزادی های گروهی، و آزادی رسانه ها)، "مدارا" (شامل مدارای فردی، مدارای اجتماعی، مدارای سیاسی، مدارای جنسیتی، مدارای مذهبی، و مدارای قومی)، و "مشارکت" (شامل مشارکت های فردی و مشارکت های جمعی) جمع آوری شده اند. اعتبار این پرسشنامه با کمک اساتید جامعه شناسی تائید شده و در نهایت، برای سنجش روایی این متغیر و ابعاد آن و گویه های مرتبط با آن نیز از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است و بدین ترتیب ابزاری جامع و مناسب را در اختیار پژوهشگران علاقه مند به سنجش میزان گرایش افراد به ارزش های دموکراتیک، قرار می دهد.

ارزشهای دموکراتیک, پیمایش, مدارا, مشارکت, آزادی