بررسی تبعات فرهنگی و اجتماعی بازچرخانی پساب تصفیه شده فاضلاب در تولید آبزیان پرورشی در شهر زابل

آب، گوهر با ارزش بقای حیات در کره زمین، امروزه آماج تهدیدها ودر معرض سیل بهره گیری های یکسویه انسان واقع شده است. اهمیت آب شیرین به کونه ای است که سیاستمداران بزرگ جهان قرن کنونی را قرن جنگ آب نامیده اند، و کشورهایی را ثروتمند معرفی می کنند که دارای کاملترین منابع آبی باشند. موضوع باز چرخانی آب و استفاده مجدد از پساب تصفیه شده در کاربری های گونه گون از جمله کشاورزی، فضای سبز، استفاده بهداشتی و علی الخصوص آبزی پروری در اکثر کشورهای دنیا به شکل نهادینه درآمده است. امروزه جهانیان به استفاده مجدد از پساب به عنوان یک فرصت برای افزایش بهره وری در استفاده از منابع پایه نگاه می کنند. شهر زابل با جمعیت 135000 نفری شاهد تولید روزانه حدود20000 متر مکعب فاضلاب است، این حجم فاضلاب رقم قابل توجهی بوده و در صورت تصفیه قابلیت کاربری بالایی به سبب تامین نمودن خلاهای آبی موجود در سطح منطقه را دارد. با توجه به روند خشکسالی های اخیر و حذف هامونها به عنوان عامل حیات وبقای طبیعی در منطقه بازپرخانی آب و استفاده مجدد از پساب تصفیه شده به عنوان یک سیاست حکومتی مطرح است. در این پژوهش که به سفارش شرکت آب و فاضلاب سیستان وبلوچستان به انجام رسید. طراحی پرسشنامه 15بندی با بهره گیری از متخصصین فرهنگی و جامعه شناسی به انجام رسیده و جهت تکمیل برای چهارگروه مخاطب ارسال گردید. با استفاده از تءو ری حد مرکزی نرمال، 25 نفر از چهار جامعه آماری که شامل بازاریان، کارکنان مراکز دولتی، دانشجویان و زنان خانه دار بودند اقدام به تکمیل پرسشنامه ها نمودند. سوالات مطروحه در پرسشنامه ها هر یک به تنهایی و یا به طور جمعی قابلیت تفسیر نتایج را داشت. بر اساس داده های بدست آمده از پرسشنامه ها اقدام به آنالیز نتایج براساس ضریب همبستگی و آنالیز خوشه ای شد. با توجه به تفسیرهای صورت پذیرفته مشخص گردید. 1- تامین نظر مشتریان برای استفاده از ماهیان پرورش یافته با پساب تصفیه شده از منظر سلامت تولید شبکه بهداشت استان است نه شیلات. 2- هفتاد درصد از مخاطبین اولویت اول کاربری مناسب پساب تصفیه شده را آبیاری فضای سبز عنوان نمودند. 3- سی درصد از مخاطبین اظهار داشتند چنانچه اطمینان از پرورش ماهی با پساب تصفیه شده فاضلاب حاصل نمایند از ماهی استفاده نمی کنند. 4- سی و پنج درصد از مخاطبین قیمت عرضه محصول را عامل خرید ماهی عنوان داشتند نه نوع کشت و تولید. همچنین به نتایج کلی ذیل می توان اشاره نمود که فرآیند بازچرخانی آب در منطقه نیاز به فرهنگ سازی گسترده تر دارد حتی این موضوع بدلیل اهمیت ملی آب نیاز به تشکیل کمیته ای ملی داشته تا موضوع را در ابعاد ملی قوام بخشد. همکاری بین بخشی برای حمایت از موضوع بازچرخانی آب نیاز از الزامات محلی است. حمایتهای قومی وطایفه ای در این مورد تاقیر گذار است اما روند اصلی را در این مورد اطمینان از سلامت محصول تولیدی اعم از کشاورزی و قیمت تعیین می نماید.