مهناز عزیز ابراهیم - ph.D. Student of synoptic climatology
محمد سلیقه - Associate Professor of climatology, university of kharazmi
محمد حسین ناصرزاده - Assistant Professor of climatology, kharazmi University, Tehran, Iran .
بهلول علیجانی - Professor of climatology, kharazmi University, Tehran, Iran .

هدف این مطالعه بررسی تغییرات و جابه­جایی­های احتمالی در فصول اقلیمی ایران با توجه به تغییر اقلیم است. داده­های دما، رطوبت­ نسبی، فشار بخار آب، باد و ابرناکی برای ۳۶ ایستگاه، طی ۴۰ سال از سازمان هواشناسی دریافت شد. داده­ها به دو سری ۲۰ ساله تقسیم شدند تا امکان مقایسه فراهم شود. داده­های روزانه دمای هر سری زمانی با نرم افزار Spss خوشه­ بندی، سپس با در نظر گرفتن توالی­های ۷ روزه، آغاز و پایان فصول مشخص شد. زمان­های تعیین شده از طریق مدل ریمن مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاصل از مقایسه فصول در دو سری زمانی حاکی از آن بود که در تمامی ایستگاه­ها تغییرات در فصول اقلیمی از ناچیز تا چشم­گیر رخ داده است. فصول طبیعی در ایران با فصول تقویمی تطابق ندارد و تغییرات اقلیمی بویژه تغییر دما طی دهه­ های اخیر باعث جابه ­جایی و کوتاه و بلند شدن فصل­ها شده است. با وجود  اینکه آغاز و پایان فصل­ها به طور کلی با تاریخ­های تقویمی آنها مطابقت ندارد، اما عمده روزهای این فصل­ها در دوره­های تقویمی آن رخ می­دهند. تغییرات رخ داده تنها بر روی طول فصول تاثیر نداشته و این جابه­ جایی­ ها باعث تغییر در کیفیت فصول اقلیمی نیز شده است.  

Climate change, Climatic seasons, Cluster analysis, Rayman model, واژگان کلیدی:تغییر اقلیم, فصول اقلیمی, تحلیل خوشه­ ای, مدل ریمن