سید رضا امیری - استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی سراوان
خالد سلیمی - استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی سراوان
سید مسعود ضیائی - استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی سراوان

کم آبیاری یکی از گزینه های ایده آل برای کاهش تلفات آب و به تبع آن بهینه سازی کارایی مصرف آب در مناطق خشک است. به همین منظور، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۴ تکرار در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی سراوان انجام شد. فاکتور اصلی شامل چهار سطح آبیاری (شامل ۱۲۰، ۱۰۰، ۸۰ و ۶۰ درصد) و فاکتور فرعی دو توده عدس (بلوچستان و کردستان) بود. به طور کلی، نتایج نشان داد که اثر کم آبیاری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و کارایی مصرف آب معنی دار بود. صرف نظر از توده عدس، با افزایش میزان مصرف آب، عملکرد افزایش پیدا کرد اما این افزایش در سطح ۱۲۰ درصد نسبت به شاهد معنی دار نبود که این امر منجر به کاهش کارایی مصرف آب در تیمار ۱۲۰ درصد گردید. تیمار ۸۰ درصد با۱۰ درصد کاهش عملکرد نسبت به تیمار شاهد (۱۰۰ درصد)، دارای بیشترین کارایی مصرف اب بود. همچنین، بیشترین شاخص برداشت در تیمار ۸۰ درصد (۰.۲۴) و توده بلوچستان بدست آمد. عملکرد بیولوژیک توده بلوچستان در تیمار ۸۰ درصد نسبت به تیمار شاهد، ۲۷ درصد کاهش یافت که در نهایت منجر به افزایش شاخص برداشت شد. بنابراین، با توجه به اینکه منطقه مورد نظر جزء اقلیم های خشک محسوب می شود می توان با ۲۰ درصد کاهش آب آبیاری از منابع محدود آب حفاظت کرد.

توده عدس, تعداد غلاف در بوته, تعداد دانه در بوته, شاخص برداشت