زهرا کلهر - دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الاهیات دانشگاه شیراز
علی رضا فارسی نژاد - استاد یار بخش فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز
کامبیز کلهر - کارشناس گروه علوم زیستی - دانشکده علوم - دانشگاه کردستان - سنندج- ایران

در طول تاریخ جوامع دینی، سرنوشت علوم به ویژه علوم عقلی همواره به به دست آموزه های الاهیاتی آن جامعه بوده است از این نظر بررسی نحوه تعامل علوم به ویژه علوم عقلی با دین به معنای آموزه های الاهیاتی دارای اهمیت است؛ اثر پیش رو که پژوهشی با رویکرد تاریخی است ضمن توصیف و تحلیل آراء مورخان درباره چگونگی تعامل علم و دین در دوره ماقبل تاریخ، یونان باستان و قرون وسطی در جهان مسیحیت و اسلام به این نتیجه می رسد که علم و دین در طول تاریخ همواره نسبت های پویا، دو طرفه و گوناگونی با یکدیگر داشته اند با این همه از زمان شکل گیری علوم، چه در یونان باستان و چه در قرون وسطی در عالم اسلام و مسیحیت همواره بین بخشی از آموزه های علوم به ویژه علوم عقلی با مواضع الاهیاتی برخی از مذاهب دینی نوعی ناسازگاری وجود داشته است؛ با اینکه مسیحیت و اسلام هر دو در ابتدای ظهورشان سبب رشد علوم بودند و علوم- علوم عقلی- نیز روش لازم را برای تبیین تعالیم دینی در اختیار الاهیدانان می گذاشت اما همواره نوعی ناسازگاری بین ساختار ذهنی - روانی مفسران آموزه های دینی و یافته-های علوم عقلی وجود داشته است.

اسلام, دوره پیشارنسانس, مسیحیت, نسبت علم و دین