حجیه بی بی رازقی نصرآباد - دانشیار جمعیت شناسی، گروه مطالعات خانواده، پژوهشکده پویایی جمعیت موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، تهران، ایران
ملیحه علی مندگاری - استادیار جمعیت شناسی، بخش مردم شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
زینب رضوانیان - دانش آموخته جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

در دو دهه اخیر، آهنگ رشد جمعیت سالمند کشور، از رشد کل جمعیت، سریع تر شده است و در آینده نزدیک، احتمال تغییر ساختار جمعیت به سمت سالخوردگی وجود دارد. در چنین بستری، سالمندی فعال برای بهبود کیفیت زندگی افراد سالمند، اهمیت زیادی دارد. هدف این مطالعه، شناسایی تعیین کننده های جمعیتی اجتماعی و اقتصادی سالمندی فعال در بین بازنشستگان شهرستان بابل است. روش مطالعه، پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته است. حجم نمونه شامل ۳۵۰ نفر از بازنشستگان برخی اداره های دولتی شهرستان بابل در سال ۱۳۹۵ است. نتایج نشان داد مردان نسبت به زنان، بازنشستگانی که با همسر و فرزندانشان هم سکنا بودند، سالمندان دارای تحصیلات دانشگاهی و سالمندانی که پس از بازنشستگی دوباره مشغول به کار شده اند، بیشترین میانگین سالمندی فعال را داشتند. براساس نتایج تحلیل چندمتغیره، سرمایه اجتماعی و فرهنگی بیشتر، سطح تحصیلات دیپلم و بیشتر، درآمد بیشتر از یک ونیم میلیون تومان و ترتیبات زندگی غیرهم سکنای افراد بازنشسته، به افزایش نمره سالمندی فعال آنان می انجامد. حمایت اجتماعی بیشتر از سالمندان و سن بالاتر با کاهش نمره سالمندی فعال همراه است. ارتقای سطح سرمایه اجتماعی افراد با همکاری های بین بخشی نهادها و سازمان های مرتبط پیش از رسیدن به سالمندی، تشویق و نهادینه سازی حمایت های بین نسلی ضروری است.

سرمایه اجتماعی, حمایت اجتماعی, سالمندی فعال, بازنشستگان, شهرستان بابل