محمدرضا آرام - دانشجوی دکتری علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
سید مجتبی عزیزی - استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران.

یکی از موضوعاتی که امروزه برای بسیاری از مردم مساله ساز شده است، مساله نحوه مواجهه با متکدیان -علی الخصوص متکدیان خیابانی- است. این مساله زمانی مساله سازتر می شود که تکدی گری سازمان یافته تبدیل به یک حرفه گردد و درنتیجه تبدیل به یک معضل و آسیب اجتماعی برای جامعه اسلامی شود. سوال اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه نحوه مواجه درست با متکدیان خیابانی چگونه است؟ برای پاسخ به این سوال با مراجعه به آیات و روایات معتبر، می توان اصول عام و اصول خاصی را استخراج نمود. اصول عام کمک به متکدیان عبارت است از حرمت طرد، تحقیر، منت گذاری و آزار و اذیت متکدیان. اصول خاص نیز ناظر به اقسام متکدیان است؛ در مواجهه با متکدیان واقعی، اصل بر کمک تا سرحد بی نیازی است و در مواجهه با متکدیان مشکوک اصل بر صحت ادعای فقر و کمک حداقلی است. در مواجهه با متکدیان غیرواقعی، اصل بر حرمت تعاون بر اثم و اکل مال به باطل است.

صدقه, رسیدگی به فقرا, متکدی, متکدی خیابانی, آسیب اجتماعی, تکافل اجتماعی