محمدرضا عزیزی - Birjand University

 در مقاله حاضر، مشخصه­های صرف اسم عربی مانع برداشت­های گوناگون از متون ادبی دانسته شده است. ساختمان اسم عربی از ویژگی­هایی ذاتی چون تذکیر و تانیث، جامد و مشتق، وزن، تثنیه، انواع جمع، ضمایر دقیق، موصول، اسم­های اشاره و... برخوردار است که تعین و تداعی دقیق معانی در ذهن مخاطب را به همراه دارد. هرچند دقت صرف عربی در نثر علمی و فلسفی امتیاز به شمار می ­رود و دانشمندان می ­توانند مقصود خود را به کمک آن به روشنی بیان کنند، در متون ادبی، نقص به نظر می ­رسد و از چندپهلویی و لطف هنری اثر می ­کاهد. مسکوت بودن برخی از این ویژگی­ها در صرف اسم­های فارسی، به ابهام و ادبیت شعر کمک می ­کند. در دیوان حافظ هفت غزل ملمع وجود دارد که امکان چنین مقایسه­ای را فراهم می ­آورد. وجود مصراع­هایی به زبان فارسی و عربی در یک غزل حافظ به خوبی تفاوت امکانات صرفی در زبان فارسی و عربی را نشان می ­دهد. فقدان چنین مشخصه­هایی یا وجود آن به صورت کلی در واژه فارسی طیف بیشتری از مخاطبان را با خود همراه می سازد و دامنه برداشت­های گوناگون را وسعت می دهد.  

Morphology, Word, Literary Ambiguity, Hafez-e-Shirazi, علم صرف, واژه, ابهام ادبی, حافظ شیرازی