لیلا شریفی - PhD student in Agricultural Climatology, Department of Geography, University of Tehran, Iran.
سعید بازگیر - Assistant Professor of Agricultural Meteorology, Department of Geography, University of Tehran, Iran
حسین محمدی - Professor of Agricultural Climatology, Department of Geography, University of Tehran, Iran.
علیرضا دربان آستانه - Assistant Professor of Geography and Rural Planning, Department of Geography, University of Tehran, Iran.
مصطفی کریمی احمدآباد - Assistant Professor of Dynamic Climatology, Department of Geography, University of Tehran, Iran

در یک سامانه ­ی کشاورزی، تولید محصول با شرایط اقلیمی مرتبط است. بنابراین، فهم عمیق تر تاثیر تغییرات اقلیمی مناطق بر میزان تولید، تضمین کننده امنیت غذای جهان می ­باشد. گندم از راهبردی­ترین محصولات زراعی بوده و بررسی جوانب مختلف تولید آن از ضروریات هر جامعه کشاورزی می­ باشد. طبق مطالعات، تولید گندم تحت تاثیر متغیرهای مختلفی از جمله زیست­ محیطی، فردی و اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژیکی است. این پژوهش با هدف برآورد میزان اثر این متغیرها در تغییرات تولید گندم در اقلیم­های مختلف استان فارس انجام شده است. داده­های مورد نیاز از طریق نمونه­ گیری طبقه ­ای تصادفی چندمرحله­ ای و طی ۵۲۲ پرسشنامه تکمیل شده از طریق مصاحبه حضوری با کشاورزان استان گردآوری و تحلیل شده­ است. سنجش نگرش­ کشاورزان در طیف لیکرت بوده و از توابع تولید کاب داگلاس، ترانسندنتال و ترانسلوگ برای برآورد میزان تاثیر متغیرها استفاده شده است. نتایج حاصل از مقایسه متغیرهای موثر در سه تابع کاب داگلاس، ترانسن دنتال و ترانسلوگ؛ برتری ترانسلوگ را نشان می­ دهد. از دیدگاه کشاورزان استان در تابع ترانسلوگ، به ترتیب؛ رطوبت خاک در زمان کشت (۰/۶۹)، بارش موثر در فصل رشد (۰/۶۸) و در تاریخ کشت (۰/۶۶)، موج گرمایی در زمان برداشت (۰/۶۳)، بارش آسیب زننده (۰/۵۹)، سود حاصل از تولید گندم (۰/۵۱)، تحصیلات کشاورز (۰/۴۹)، کیفیت خاک (۰/۴۹) و روش کشت (۰/۴۹) با ضریب تعیین­های ذکر شده در کنار آن­ها؛ مهمترین عوامل تبیین کننده تولید گندم در استان فارس می­ باشند. متغیرهای مستقل در تابع ترانسلوگ، ۹۲ درصد از تغییرات تغییرات تولید گندم در استان فارس را تبیین می کنند.

Wheat, Climatic regions, Fars province, Production function, گندم, نواحی اقلیمی, استان فارس, عملکرد تولید