بررسی و تحلیل همدیدی دینامیکی سازکارهای بارش فراگیر زمستانه ایران

هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل سازوکار بارش­های فراگیر زمستانه ایران می باشد. برای این منظور داده های بارش روزانه ۴۸۳ ایستگاه سینوپتیک وکلیماتولوژی مرتب شده­ و سپس بارش­های فراگیر استخراج و مورد تحلیل قرار گرفته است. به منظور بررسی و واکاوی سازوکار بارش های فراگیر زمستانه پارامترهای دینامیکی و همدیدی نظیر شار رطوبت، تاوایی، فشار سطح زمین، ارتفاع ژئوپتانسیل و مولفه نصف النهاری و مداری باد برای ترازهای ۱۰۰۰، ۸۵۰، ۷۰۰ و ۵۰۰ هکتوپاسکال مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد که سازوکار دینامیکی و همدیدی بارش های فراگیر زمستانه ایران تحت تاثیر الگوی ترکیبی جو نظیر کم­فشار مدیترانه – کم فشار دو هسته ای خلیج فارس، کم فشار بسته ایران مرکزی- پرفشار شرق اروپا، کم فشار اورال – پرفشار خاورمیانه، کم فشار عربستان – پرفشار اروپا و کمربند پرفشار سیبری – کم فشار ایران مرکزی قرار دارند. بیشترین منبع تغذیه شار رطوبتی بارش های زمستانه حاصل اندرکنش تراز های میانی جو به ویژه ترازهای ۸۵۰ و ۷۰۰ هکتوپاسکال بوده است. در حالی­که وردش های جوی تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال نقش به سزایی در سازوکار دینامیکی بارش های فراگیر زمستانه ایران داشته است.

Keywords:

moisture flux , vorticity , Mediterranean low pressure , winter precipitation , Iran , شار رطوبت , تاوایی , کم فشار مدیترانه , بارش زمستانه , ایران