یوسف فتحی - دانشگاه زنجان

سبک زندگی بر ساختار جمعیت و جمعیت بر سرمایه اجتماعی تاثیر دارد، این سه مقوله از مسائل حیاتی کشورها هستند. سرمایه اجتماعی نقش اساسی در تعالی و تامین اهداف جوامع دارد. در این مقاله، رابطه سبک زندگی و ساختار جمعیت از یک سو و از سوی دیگر تاثیر ساختار جمعیت بر سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته و تاثیر تغییرات ساختار جمعیت برالگوهای تعامل و همکاری اجتماعی و سرمایه اجتماعی تا حدودی روشن شده است. ساختار جوان جمعیت، اثری مولد بر سرمایه اجتماعی و ساختار پیر جمعیت، باعث فرسایش و زوال منابع مولد سرمایه اجتماعی می گردد. جمعیت به عنوان یک ساختار اجتماعی متاثر از سبک زندگی در یک جامعه است. این مسئله با توجه به آیات شریفه قرآن و احادیث اسلامی براساس روش توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته. دو رویکرد بدبینانه و خوش بینانه به رشد جمعیت وجود دارد. در پایان تحقیق حاضر به این نتیجه رسید که اسلام یک دیدگاه سومی را متناسب با سبک زندگی اسلامی درباره جمعیت ارائه می کند و جمعیت جامعه پذیر و تربیت یافته را نه تنها تهدید ملی نمی داند، بلکه سرمایه اجتماعی تلقی می کند. متون اسلامی از یک طرف، به ازدواج، تولید مثل و ازدیاد جمعیت، اهمیت ازدواج با زنان فرزند آور، منع ازدواج با زنان عقیم، ذم تجرد، عامل رفاه دانستن ازدواج و فرزندان، و از طرف دیگر، بر اهمیت رفاه خانواده، تربیت و مسلمان بار آوردن فرزندان، تاکید می کند. در واقع جمعیت، یک مقوله فرصت- تهدید تلقی می شود.

قرآن, احادیث, جمعیت, سرمایه اجتماعی, فرصت- تهدید