تعیین تابع توزیع احتمالاتی یخبندان های ایران طی ۲۰۱۰-۱۹۸۱

بخش کشاورزی وابسته ­ترین بخش به اقلیم است و اقلیم تعیین کننده­ ی اصلی زمان، مکان، منابع تولید و بهره­ وری فعالیت­های کشاورزی است. تاریخ رخداد اولین دمای صفردرجه در پائیز و آخرین رخداد آن در بهار به لحاظ کشاورزی دارای اهمیت می­ باشد. این اطلاعات در تعیین گونه ­های مناسب جهت کاشت در هر منطقه­ای به کار می­ آیند. هدف این پژوهش شناسایی بهترین تابع توزیع احتمالاتی برای استخراج ویژگی­ های آماری یخبندان­ های ایران است. بدین منظور تاریخ یخبندان­ های زودرس پاییزه و دیررس بهاره­ با استفاده از دمای کمینه­ ی روزانه­ ی ۴۴ ایستگاه همدید ایران برای یک دوره ۳۰ ساله (۲۰۱۰ – ۱۹۸۱) استخراج شد. پس از برازش توزیع­ های گوناگون، با استفاده از آزمون نکویی برازش آندرسن-دارلینگ بهترین توزیع انتخاب گردید. نتایج بیانگر این است که بیشتر ایستگاه­ ها از توزیع ویکبی پیروی می­ کنند. بر اساس محاسبات انجام شده اولین روز یخبندان در ارتفاعات شمال غربی (سقز، همدان، اردبیل و زنجان)، شمال شرقی ( بجنورد، تربت حیدریه و بیرجند و همچنین در ارتفاعات زاگرس مرکزی (شهرکرد) به دلیل نزدیکی بیشتر با سرزمین­ های سرد شمالی، همچون سیبری و اروپای شمالی و همچنین ورود زودتر سیستم بادهای غربی رخ خواهدداد و دیرترین رخداد اولین روز یخبندان کمی دورتر از سواحل جنوبی ایران در نوار باریکی موازی با ساحل و قسمت­ هایی از سواحل شمالی (از بابلسر تا بندر انزلی) رخ می ­دهد و همچنین زودترین رخداد آخرین روز یخبندان در همین ناحیه در اوایل بهمن رخ می­ دهد. دیرترین روز پایان یخبندان در ایران در آذربایجان، کردستان، خراسان و ارتفاعات استان چهار محال و بختیاری رخ می ­دهد. 

Keywords:

Iran , early frost , late frost , the probability distribution , Wakeby. , ایران , یخبندان زودرس , یخبندان دیررس , توزیع احتمالاتی , ویکبی.