حمیدرضا رحمانی - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
زهرا خان محمدی - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

در سال های اخیر به دلیل اثرات زیان بار وجود نیترات اضافی در گیاهان خوراکی برای انسان و دام، پژوهش های زیادی در زمینه تجمعنیترات در محصولات زراعی در جهان انجام شده است. با توجه به ضرورت چنین مطالعاتی در کشور و همچنین کنترل غلظت نیترات درسبزی ها و صیفیجات، پژوهش حاضر با هدف بررسی غلظت نیترات در خیار و گوجه فرنگی تولیدی اصفهان به اجرا درآمد. برای انجاماین پژوهش تعدا ۵۳ نمونه مختلف خیار و گوجه فرنگی در اندازه های (ریز و درشت) از گلخانه ها و مزارع کشاورزی شهرستان های اصفهان،درچه، فلاورجان، تیران، دستگرد، دهاقان و اطراف آنها جمع آوری شد. سپس مقدار نیترات نمونه های گیاهی اندازه گیری شد. نتایجنشان داد که غلظت نیترات در خیارهای مورد مطالعه فراتر از حد مجاز تعیین شده به وسیله سازمان ملی استاندارد ایران (۹۰ میلی گرم برکیلوگرم) بود؛ درحالی که میانگین غلظت نیترات در نمونه های گوجه فرنگی نسبت به حد مجار ارائه شده به وسیله سازمان ملی استانداردایران (به ترتیب ۱۵۰ میلیگرم در کیلوگرم وزن تر) کمتر بود. میانگین غلظت نیترات در گوجه فرنگی ریز نسبت به میانگین غلظت نیتراتدر گوجه فرنگی درشت بیشتر بود. بیشترین میانگین غلظت نیترات در خیار و کمترین میانگین غلظت نیترات در گوجه فرنگی مشاهده شد.همچنین میانگین غلظت نیترات در پوست خیار ۱۶/۷ برابر بیشتر از میانگین غلظت نیترات در میوه خیار بود. با توجه به نتایج به نظرمی رسد که اندازه میوه معیار مناسبی برای مقدار نیترات گیاه نمی تواند باشد و بیشتر جنبه های مدیریتی مزارع در میزان نیترات گیاهنقش به سزایی دارد. به هر حال به نظر می رسد که مصرف خیار و گوجه فرنگی تولید شده ار مناطق مورد مطالعه برای سلامتمصرف کننده ممکن است در برخی موارد دارای محدودیت باشد.

نیترات، خیار، گوجه فرنگی، اصفهان