نرگس نعمت پژوه - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
فرنگیس قنواتی - استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
محمود خسروشاهلی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
نرجس خاتون خمسه - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم تهران

کشور ایران به دلیل وسعت فراوان و تنوع آب و هوایی رویشگاه گونه های بیشماری از گیاهان خودرو است گونه های خودرو به مناطق مختلف این کشور پهنای سازگاری شده اند و جز منابع با ارزش ژنتیکی در تحقیقات بنیادی و کاربردی اصلاحات نباتات به شمار می آیند در این تحقیق سیزده جمعیت از گونه های یکساله جنس اسپرس Onobrychis مربوط به بخشهای Lophobrychis و Heliobrychis جمع آوری شده از مناطق طبیعی ایران با استفاده از مریستم انتهایی ریشه مورد مطالعه قرارگرفت و تعداد و ابعاد کروموزوم ها در تقسیم میتوز اندازه گیری و فرمول کاریوتیپی هر جمعیت تعیین شد جمعیهای مورد مطالعه دیپلوئید و تتراپلوئید و تعداد کروموزوم پایه در گونه ها بین X-7 , X-8 و نوع کروموزوم ها نیز از نوع متاسنتریک m تا ساب متاسانتریک sm بود. نتایج تجزیه واریانس ویژگیهای کروموزومی براساس طرح کاملا تصادفی متعادل نشان داد که بین جمعیتهای مورد مطالعه اسپرس از نظر همه صفات در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنیدار وجود داشت.

اسپرس ، بخش Lophobrychis، بخش Heliobrychis ، کروموزوم، کاریوتیپ، اقلیم