پیمان شریفی - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
زینب مقبول کردار - دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

این پژوهش در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵، به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در رشت انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل سودوموناسفلورسنت در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح) و کود فسفاته از منبع سوپر فسفات تریپل در شش سطح (بدون مصرف کود، ۳۰، ۶۰، ۹۰، ۱۲۰ و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار) بودند. اثر سودوموناس بر طول غلاف، تعداد دانه در غلاف،  تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه خشک، شاخص برداشت و محتوی فسفر دانه و اثر کود فسفاته بر تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه خشک، محتوی فسفر دانه و شاخص برداشت معنی دار بود (p ≤ ۰.۰۱). برهمکنش دو فاکتور بر تمام صفات به جز شاخص برداشت معنی دار بود(p ≤ ۰.۰۱).بیشترین مقدار محتوی فسفر دانه (۳۵۵ میلی گرمبر کیلوگرم) در ترکیب تیماری تلقیح با سودوموناس و استفاده از ۱۵۰ کیلوگرم کود فسفاته در هکتار حاصل شد. عملکرد دانه در ترکیب کودی تلقیح با سودوموناس و استفاده از ۹۰ کیلوگرم کود فسفاته در هکتار برابر با ۳/۳۸۹۳ کیلوگرم در هکتار بود که اختلاف معنی داری با ۱۲۰ و ۱۵۰ کیلوگرم کود فسفاته در هکتار و در شرایط تلقیح با سودوموناسنداشت. این ترکیب کودی سبب افزایش ۳۸ درصدی عملکرد دانه در مقایسه با عدم تلقیح و مصرف ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار شد. درمجموع، مصرف ۹۰ کیلوگرم کود فسفاتهدرهکتارو تلقیح با سودوموناس می تواند منجر به حصول به پتانسیل عملکرد دانه، کاهش اثرات مخرب زیست محیطی و صرفه جویی در مصرف کود فسفاته گردد.

سودوموناس فلورسنت, محتوی فسفر دانه, کود زیستی, کود فسفاته, ریز جانداران