پیمان محمدزاده توتونچی - دانشجوی سابق دکتری زراعت، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

کودهای آلی منابع ارزشمندی برای بهبود کیفیت خاک و افزایش عملکرد گیاهان زراعی هستند. به منظور ارزیابی اثرات کاربرد ورمی کمپوست و کود دامی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) آزمایشی مزرعه ای به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در سال ۱۳۹۸ در شهرستان ارومیه اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (۱T)، ورمی کمپوست به میزان ۵ تن (۲T)، ۱۰ تن (۳T)، ۱۵ تن (۴T) و ۲۵ تن در هکتار (۵T)، کود گاوی به میزان ۱۰ تن (۶T)، ۱۵ تن (۷T) و ۲۰ تن در هکتار (۸T) بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، تاثیر تیمارهای کودی بر تمامی صفات موردبررسی در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. نتایج نشان داد که تیمار ۵T ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، میزان اسانس و عملکرد اسانس را در مقایسه با تیمار شاهد به ترتیب ۸۱/۶۷، ۹۱/۶۰، ۳۶/۵۳، ۸۶/۴۲، ۹۴/۱۰۹ و ۹۵/۷۲ درصد افزایش داد. بیشترین تعداد شاخه جانبی در بوته (۶۱/۱۵) متعلق به تیمار ۸T بود که با تیمار ۵T  اختلاف معنی داری نداشت. تیمار ۴T ازلحاظ تعداد گل در بوته حداکثر مقدار (۶۶/۴۵) را در بین تیمارهای کودی دارا بود و این تیمار تفاوت معنی داری با تیمار ۵T نداشت. همچنین، بیشترین وزن هزار دانه (۷۲/۲ گرم) از تیمار ۴T به دست آمد که این تیمار با تیمارهای ۵T و ۸T در یک گروه آماری قرار گرفتند. به طورکلی، نتایج حاکی از آن بود که کاربرد ورمی کمپوست و کود گاوی تاثیر مطلوبی بر  صفات مورفولوژیک، عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان داشت.

ارگانیک, عملکرد بیولوژیک, کشاورزی پایدار, کود گاوی