اسداله دیوسالار
سید قاسم کیانژاد تجنکی
محمد عبدی بورا
مهدی خداداد

شکل شهری بیانگر نحوه توزیع فضایی فعالیت­ها در مناطق شهری می­باشد. با توجه به تاثیرپذیری شکل شهری از مسائل مدیریتی و خصوصیات محیطی­، اقتصادی و اجتماعی جوامع­، سنجش ساخت و شکل شهر بابل می­تواند یکی از عوامل تاثیرگذار در موفقیت برنامه­ریزان شهری در مازندران و شهر بابل محسوب شود. رویکرد پژوهش به لحاظ هدف پژوهش توسعه­ای می­باشد. داده­های پایه اغلب از طرح­های توسعه شهری بابل استخراج شدند. تحلیل داده­ها با استفاده از شاخص­های مختلف، شکل شهری در شش منطقه شهر بابل انجام شد. تحلیل­ها نشان داد که در مناطق با الگوی کاربری منظم­تر (مناطق­ شمال­و غرب) فشردگی و تراکم ناخالص شهری بیشتر است و اختلاف بارزی از حیث شاخصهای سنجش شکل شهری بخصوص فشردگی و پیچیدگی بین مناطق شهری بابل مشاهده نشد. تحلیل­های همبستگی نیز را بطه قوی را میان بیشتر شاخص­های فضایی نشان می­دهد. در مجموع عواملی نظیر نقش غالب شهری (­تجاری و دانشگاهی و بخصوص بازار­)، ترکیب کاربریها، مالکیت­، عدم اجرای دقیق ضوابط و آئین نامه­های شهرسازی­، ناکارآمدی طرح­­های توسعه شهری در حوزه کالبدی سبب ایجاد نوعی آشفتگی در بخش اعظم بافت شهری بابل شده شده­اند و با توجه به روند پرشتابی که توسط ساخت و سازهای بی رویه­ی عمودی و تقاضای روزافزون تراکم مازاد در پیش گرفته شد­، نشانه­ای­هایی از انحراف در ماهیت اصلی فرم جدید آنها دیده می­شود.

Compactness, Ratio of open space, urban block, urban form. Babol City, بلوک شهری, شکل شهری, فشردگی, نسبت فضای باز, شهر بابل.