بررسی و مقایسه خصوصیات بارز کانسارهای مهم مس پورفیری شمال غرب ایران

بخش عمده مس موجود در جهان، از کانسارهای مس پورفیری به دست می آید. کانسارهای مس پورفیری معمولا همراه سنگ هایمونزونیتی، دیوریتی و گرانودیوریتی کالک آلکالن کشف می شوند. اصطلاح پورفیری از بافت پورفیری سنگ های همراه اخذگردیده است. کانسارهای مس پورفیری، مهمترین منبع جهانی مس هستند و بیش از ۶۰ درصد تولید جهانی و در حدود ۶۵درصد منابع شناخته شده مس دنیا را تشکیل داده و منبع مهمی برای سایر فلزات به ویژه برای مولیبدن، طلا و نقره محسوبمی شوند. در این مطالعه، به بررسی و مقایسه خصوصیات بارز کانسارهای مهم مس پورفیری شمال غرب کشور پرداخته شدهاست. برای این منظور، کانسارهای مس پورفیری سونگون، بالوجه، قره چیلر و مسجد داغی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته وبرخی از خصوصیات بارز آنها مقایسه شده است. کانسار مس سونگون، در زون آتشفشان ارومیه- دختر قرار دارد. این کانسار درواقع یک نهشته نوع اسکارن پورفیری مس- مولیبدن است. کانسار مس - مولیبدن پورفیری بالوجه (هفت چشمه)، در شمالباختری ایران و در زون متالوژنی ارسباران واقع می باشد. مجموعه سنگ های موجود در منطقه بالوجه شامل کوارتز دیوریتپورفیری، کوارتز مونزونیت پورفیری، گرانودیوریت و گابرو دیوریت کلم به سن الیگومیوسن می باشد. کانسار مس- طلای پورفیریائوسن مسجد داغی، در جنوب باختر کمربند ماگمایی ارسباران در شمال باختر ایران و در حاشیه جنوبی پهنه قفقاز کوچک جایگرفته است. این کانسار در یک توده میزبان دیوریتی نیمه ژرف مربوط به ائوسن تشکیل شده که در مجموعه ای از سنگ هایآتشفشانی و تخریبی- رسوبی کهن تر نفوذ کرده است. کانسار طلا- مس- مولیبدن منطقه انیق- قره چیلر، در پهنه کانه دارارسباران و درون باتولیت قره داغ رخ داده است. کانی سازی در این محدوده شامل رگه های کوارتزی دارای کانی سازی طلا، مسو مولیبدن درون توده گرانودیوریتی است.

Keywords:

کانسارهای مس پورفیری , دگرسانی , سونگون , بالوجه , مسجد داغی , قره چیلر