ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر پتانسیل خطر بیابان زایی اراضی

امروزه عرصه های وسیعی از مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب خشک در جهان تحت تاثیر پیامدهای تخریب اراضی ناشی از تغییرات اقلیمی و فعالیتهای انسانی قرار گرفته و به سرزمینهای بی حاصل و بیابانی تبدیل شده اند. تغییر اقلیم، نواحی خشک و نیمه خشک را گسترش داده و شرایط بحرانی در این مناطق را تشدید میکند. در پژوهش حاضر اثر این پدیده بر پتانسیل خطر بیابانزایی دشت صحرای باغ با تکیه بر معیارهای اقلیم و آب زیرزمینی بررسی شد. به این منظور شاخص های اقلیمی منطقه با استفاده از مدل اقلیمی HadCM۳ تحت سناریوهای انتشار A۱B، A۲ و B۱ در بازه زمانی ۲۰۴۶ - ۲۰۶۵ شبیه سازی گردید. جهت ریزمقیاس نمایی آماری داده های گردش عمومی جو از مدل LARS-WG که یکی از مشهورترین مدلهای مولد داده های تصادفی آب و هواست استفاده شد. از آنجاییکه بیشتر منابع آب زیرزمینی دشت صحرایباغ در بخش کشاورزی مصرف میشود و تغییر در میزان تبخیر و تعرق، سهم بسزایی در برهم خوردن تعادل آبی دشت خواهد داشت؛ بنابراین از وضعیت تعادل آب کشاورزی، به منظور بررسی تغییرات شاخص های آب زیرزمینی تحت سناریوهای انتشار تغییر اقلیم استفاده شد. در نهایت جهت رسیدن به هدف تحقیق که بررسی وضعیت بیابان زایی و ارائه نقشه بیابان زایی منطقه در شرایط تغییر اقلیم است، از مدل مدالوس استفاده گردید. نتایج نشان داد که در شرایط تغییر اقلیم چهار شاخص خشکی BGI، تبخیر و تعرق، افت آب زیرزمینی و هدایت الکتریکی بیشترین تاثیر بر بیابان زایی منطقه داشته و کلاس بیابانزایی منطقه یک رتبه نزول کرده و در وضعیت بسیار شدید قرار خواهد گرفت. بنابراین برنامه ریزی در خصوص مصرف بهینه منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی میتواند از شدت تخریب اراضی و روند نزولی شاخصهای بیابانزایی در منطقه بکاهد.

Keywords:

بیابان زایی , تغییر اقلیم , دشت صحرایباغ , مدل HadCM۳ , مدل مدالوس , مدل LARS-WG