بررسی و اولویت بندی عوامل موثربر افزایش انگیزش کارکنان با استفاده از تکنیک AHP در موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی

هدف: یکی از مهمترین منابع تشکیل دهنده سازمانهای امروزی، منابع انسانی هستند. در گذشته روانشناسان، دلایل تفاوت های فردی در انگیزه و رضایت شغلی را مورد مطالعه قرار دادهاند. حتی به تازگی، مطالعات مختلفی را بررسی کرده اند که چگونه عوامل انگیزشی با رضایت شغلی ارتباط دارد. لذا، هدف اصلی این پژوهش، بررسی و اولویت بندی عوامل موثر در افزایش انگیزش کارکنان و ارائه راهکارهای انگیزشی مناسب در موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی است.روش پژوهش: برای تعیین نمونه آماری از روش نمونه گیری طبقه بندی سیستماتیک و جهت تعیین حجم نمونه نیز از فرمول کوکران استفاده شد. در این پژوهش، از بین۱۷۰۰ نفر از کارکنان براساس فرمول تعیین حجم نمونه (کوکران) نمونه ۳۷۴ نفری تعیین گردید. جهت بررسی و توصیف معیارها و ویژگیهای عمومی پاسخ دهندگان از روشهای موجود در آمار توصیفی مانند جداول توزیع فراوانی، درصد فراوانی، درصد فراوانی تجمعی و میانگین از نرم افزار SPSS ۱۹ استفاده میشود. همچنین برای انجام اولویت بندی از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) از نرم افزار اکسل استفاده میشود. بیست و پنج معیار که باتوجه به نتایج تجزیه و تحلیل پرسشنامه الف دارای بهترین اهمیت هستند (بالاترین میانگین هندسی را در زیرمعیارها خواهند داشت)، انتخاب شده و با استفاده از جداول مقایسات زوجی (پرسشنامه ب)، مورد مقایسه ۲۰ نفر از خبرگان که شامل مدیران موسسه رازی می باشد، قرار میگیرد . به منظور سنجش پایایی پرسشنامه و میزان ضریب اعتماد از روش آلفای کرونباخ استفاده میشود نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی رتبه بندی معیارها در بین عوامل ۵ گانه سلسله مراتب نیازهای مازلو به ترتیب اولویت و رتبه، عوامل نیازهای فیزیولوژیکی، نیازهای ایمنی، نیازهای اجتماعی، و نیازهای احترام و خودشکوفائی را مشخص میکند.یافته های پژوهش: در مجموع، ۳۸ مولفه موثر بر انگیزش کارکنان شامل: عوامل نیازهای فیزیولوژیک ۸) مولفه)، عوامل نیازهای امنیت ۷) مولفه)، عوامل نیازهای اجتماعی، عشق و تعلق ۸ مولفه، عوامل نیازهای احترام ۷ مولفه و عوامل نیازهای خودشکوفایی ۸ مولفه مورد بررسی قرار گرفت. عامل نیازهای فیزیولوژیکی دارای بیشترین اهمیت (وزن نهایی (۰/۲۴ و عامل نیازهای خودشکوفایی دارای کمترین اهمیت (وزن نهایی (۰/۱۶ می باشد.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که اولویتها در زمینه عوامل موثر بر انگیزش تقریبا با هرم سلسله مراتب نیازهای مازلو مطابقت دارد و نیازهای فیزیولوژیک و سپس نیازهای امنیتی و نیاز به احترام به ترتیب از اولویت بالاتری برخوردار هستند. هنوز نیازهای اولیه و سطوح اول برای افراد تحت مطالعه برطرف نشده است. نکته مهم بعدی ابعادی است که امتیاز کمتر و اولویت های پایینی را به خوداختصاص داده است. از جمله: علاقه به حضور در جمع و کارهای تیمی، معنویت و اخلاق و مسئولیت پذیری که مدیران باید در جهت بالابردن میل و انگیزهی کارکنان در این زمینه ها بیشتر گام بردارند و با دادن مسئولیت ها و قرار دادن پاداش ها در مقابل آن و نیزاختصاص پاداش های شغلی به کارهای موفق گروهی و اولویت دادن بیشتر به این مسایل. در ابعاد معنوی و اخلاق با برگزاری دوره های توانمندسازی و معنویت و اخلاق نگرش کارکنان را نسبت به این امر تغییر دهند.

Keywords:

انگیزش کارکنان , موسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی , سلسله مراتب نیازهای مازلو , سازمان , مدیریت منابع انسانی.