بررسی مفهوم صبر درآثار خواجه عبدالله

صبر از ویژگیهای اخلاقی انسان است که در همه ی ادیان مورد توجه بوده است و در همه ی کتابهای مقدس میتوان آیات متعددی را درباره ی صبر ، ارزش و اهمیت آن و پاداش خاص برای صابران و مشاهده نمود.همه ی پیامبران پیروان خود را به صبر و پایداری در برابر مشکلات و استقامت در دین خود دعوت می نمودند. صبر یکی از منازل و مراحل رهروان وادی سلوک و از مقامات اهل توحید است. این واژه که در لغت به معنای حبس و بازداشتن است، در بین عارفان نیز از جایگاه بالایی برخوردار است و به عنوان یکی از مقامات اصلی عرفان به شمار می رود. این مقام در ادبیات فارسی و آثار آن انعکاس فراوانی یافته است. در بین ادیبانی که این مضمون عرفانی را در آثار خود به کار بسته اند، آثار شخصیت برجسته ی قرن پنجم هجری، خواجه عبدالله انصاری و از ویژگی خاص برخوردار است. خواجه عبدالله انصاری در آثار متعدد خود به این مضمون پرداخته و به آثار آن اشاره کرده است. امامفهوم صبر از نظر خواجه عبدالله با توجه به آثار متعددی که وجود دارای ترک کردن شکایت و عدم اظهاردرد به غیر معنا شده است و برحسب متعلق هایش اسمهای مختلف پیا میکند: در جنگ و جهاد، صبر را شجاعت می نامند. در فرو نشاندن خشم، حلم می نامند در امور دین، عبادت نام دارد و کف نفس زهد خوانده میشود. و از این ماده است: صابر )شکیبا(، صبار )بسیارخویشتن دار(، اصطبار )خویشتن را وادار کردن به صبر(. مساله اصلی در این تحقیق بررسی جایگاه صبر در آثار این عارف بزرگ است. خواجه عبدالله با استفاده از آیات قرآن و روایات دینی مفاهیم متعدد برای صبر و آثار آن ارائه نموده است.

Keywords:

صبر , عرفان , خواجه عبدالله انصاری