راضیه اربابی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

سیاست خارجی ایران، در رابطه با کشورهای اسلامی مبتنی بر برقراری ثبات و آرامش و وحدت امت اسلامی است. ایران همواره در پی وحدت و کاهش سلطه غرب بر جهان اسلام و مقابله با هجوم و توطئه های غرب به امت اسلامی و افزایش امنیت بوده است. مفهوم امنیت ملی از زمان پیدایش تاکنون تحولات بسیاری یافته است. در این تحولات، امنیت ملی به تدریج از معنای نظامی گری و تهدید خارجی برعلیه موجودیت دولت فاصله گرفته و معنا و مبنای جدیدی یافته است. در این میان، نقش فرهنگ به عنوان عامل تعیین کننده در گسترش و ارتقاء سطح امنیت ملی مورد توجه جدی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت روابط فرهنگی و نقش سازنده آن در امنیت ملی و تقابل با کشورهای عراق سوریه و افغانستان در روابط بین الملل، پرداختن به موضوع روابط فرهنگی ایران یکی از مباحث مهم در سیاست خارجی، روابط بین الملل و حتی مطالعات آکادمیک می باشد. در این مقاله ضمن تاکید بر دیدگاه امنیت ملی مبتنی بر توسعه فرهنگی، سعی میشود ارتباط میان مولفه های فرهنگی و امنیت ملی تشریح گشته و به دنبال آن تهدیدات فرهنگی امنیت ملی و نهایتا راهبردهای مناسب جهت عملی نمودن دیدگاه توسعه فرهنگی امنیت ملی ارائه شود. این مقاله برای پاسخ به سوالات پژوهش، از روش تلفیقی (توصیفی، اسنادی- تاریخی) بهره گرفته است. لذا به نظر می رسد،امروزه مفهوم امنیت ملی از نظامی گری فاصله گرفته و معنا و مبنای جدیدی یافته که با نگرش های سنتی متفاوت می باشد؛ و سیاست گذاران و خطی مشی سازان باید با توجه به مطالعات عمیق تاکید بر دیدگاه های غیرنظامی مربوط به امنیت ملی، اقدام به شناسایی و اتخاذ استراتژیهای مناسب نمایند.

دیپلماسی فرهنگی، عراق، سوریه، افغانستان، امنیت ملی