بررسی و تحلیل نظریات علامه طباطبایی در باب معناشناسی صفات الهی

بحث معناشناسی اسماء و صفات الهی، همواره یکی از مسائل مهم مورد نزاع متکلمان و فلاسفه بوده است .علامه طباطبایی فیلسوف و مفسر گرانقدر معاصر، در باب معناشناسی صفات الهی دو دیدگاه متفاوت دارند.ایشان در دیدگاه نخست خود، با تاکید بر اصل اشتراک معنوی وجود و عینیت ذات با صفات، دیدگاهی ایجابی دارند که متاثر از حکمت متعالیه و مبانی فلسفی آن است .مرحوم علامه در ذیل آیات و روایات در تفسیر ارزشمند المیزان دیدگاه دومی را بیان میکنند که مبتنی بر رد و نفی هرگونه تشبیه و متمایل به تنزیه و سلب محض می باشد.طبق بیانات علامه، ایشان در دیدگاه دوم خود متمایل به الهیات سلبی است؛ هرچند آن را به صراحت بیان نکردهاند. علت گرایش علامه به الهیات سلبی،ضعف و ناکارآمد بودن الهیات ایجابی است. پژوهش حاضر به روش توصیفی، تحلیلی انجام شده است. و بررسی و تحلیل دیدگاه متاخر علامه بیانگر آن است که ایشان در معناشناسی صفات الهی از دیدگاه نخست خود عدول کرده و رویکردی مشابه متکلمان در تنزیه محض و نفی تشبیه از ساحت خداوند تبارک و تعالی دارند.

Keywords:

صفات الهی , الهیات ایجابی , الهیات سلبی.