هاجر عاشوری نالکیا شری - استادیار گروه معارف دانشگاه فرهنگیان

موضوع حضانت از مباحث پیچیده حقوق خانواده می باشد که با وجود اینکه حقوقدانان درباره آن مطالعات گسترده ای انجام داده اند، هنوز مسائلی از آن مبهم مانده است. مسئله حضانت و سرپرستی فرزند زمانی مطرح میشود که پدر و مادر طفل از هم جدا می شوند و یا یکی از والدین یا هر دو از دنیا میروند.بسیاری از حقوقدانان حضانت را دووجهی دانسته اند؛ به این معنی که هم چهره ای از حق دارد و هم چهره ای از تکلیف . از آن جهت حق است که اختیاراتی به سرپرست طفل میدهد و حق تقدمی برای او به وجود می آورد و تکلیف است به دلیل اینکه هدف از ایجاد آن، حفظ حقوق عمومی به ویژه رعایت مصلحت کودک است.اما مشهور فقها معتقدند که حضانت از ناحیه مادر »تکلیف«نیست بلکه صرفا» حق« است و قابل اسقاط؛ زیرا تکلیفی بودن عمل آثار و نتایجی از قبیل عدم جواز امتناع، جواز اجبار بر عمل، عدم جواز انتقال را به دنبال دارد.در این نوشتار به بررسی مبانی فقهی حضانت در حقوق اساسی و منابع اسلامی خواهیم پرداخت.

حضانت، حق، تکلیف، حقوق اساسی، اسلام