استفاده از خوشه بندی دو مرحله ای برای بررسی تاثیر سهمیه بندی بنزین بر رفتار مصرف کنندگان

بخش حمل و نقل جاده ای بزرگترین بخش مصرف کننده ی بنزین در کشور است که با رشد مداوم تقاضای انرژی در طول زمان، در دهه های اخیر با چالش های بزرگی مواجه بوده است. مهم ترین این چالش ها، کمبود عرضه ی بنزین مصرفی بوده است. برای جبران این کمبود، دولت ناچار به واردات بنزین به مقدار زیاد بوده که اختلاف قیمت خرید و فروش و پرداخت یارانه فشار مالی زیادی بر دولت وارد می کرده است. در گام نخست دولت در تیر ماه سال ۱۳۸۶ بنزین را سهمیه بندی کرد که سرانجام پس از ۸ سال و در پی فراز و نشیب بسیار در سال ۱۳۹۴ در عمل منتفی شد. در این مقاله با نگرش جدیدی به روش های داده کاوی به این موضوع نگاه شده است. بازه ی مورد مطالعه از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ بوده است. نتایج حاصل نشان می دهد که سهمیه بندی بنزین در رفتار مصرفی مصرف کنندگان تاثیر کوتاه مدت داشته است. همچنین نتایج حاکی از آن است که به عنوان سیاست های جایگزین، گسترش ناوگان تاکسیرانی یک راه حل کوتاه مدت و گسترش مترو راه حل بلند مدت برای حل معضل حمل و نقل عمومی در تهران است.

Keywords:

Data mining , Gasoline quota , Road transportation sector , Two-step clustering algorithm , حمل و نقل , خوشه بندی دو مرحله ای , داده کاوی , سهمیه بندی بنزین