مازیار حیدری - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشگاه تهران
اسماعیل خسروپور - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشگاه تهران
سیدانور حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشگاه تهران
درنا رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشگاه یزد

جنگلهای زاگرس به علت تراکم بالای جمعیت و وابستگی شدید معیشتی روستاییان و جنگلنشینان به جنگل و محصولات آن و غیرقابل اجتناب بودن مدیریت آن به کمک مردم محلی، ما را برآن میدارد جهت مقایسه وضعیت معیشتی و وابستگی مردم زاگرس شمالی و میانی به جنگل، سامانه عرفی روستای هوارهخول در شهرستان بانه استان کردستان و سامانه عرفی روستای داربید در شهرستان شیروان چرداول استان ایلام انتخاب شد. دادههای بدست آمد با نرمافزار 16SPSS آنالیز شد. تعداد خانوار روستای هواره خول 31 و روستای داربید 16 خانوار میباشد. با توجه به تعداد کم خانوار روستاهای فوق از آماربرداری صددرصد استفاده شد. آماربرداری از طریق پرسشنامه و مصاحبه حضوری صورت گرفت و جهت کنترل از روش مشاهده و جنگلگردشی استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که زاگرس- شمالی دارای سیستم کوچروی نبوده و اهالی یکجا نشین هستند، زاگرس میانی بیشتر دارای سیستم کوچنشینی میباشد. متوسط تعداد دام ازای هر خانوار در روستای هوارهخول و داربید به ترتیب 29 رأس و 65/5 رأس میباشد، علت سیستم کوچ نشینان زاگرسمیانی می- باشد.77/7 درصد از افراد روستای هواره خول دارای سن زیر 30 سال بوده و این مقدار در روستای داربید 54 درصد میباشد. درصد افرا بیکار در این دو روستا به ترتیب 0/15 و 0/20 می باشد 82/3 درصد از افراد روستای داربید به کار کشاورزی و دامپروری مشغولند و این مقدار در روستای هواره خول 30 درصد میباشد میانگین تعداد افراد مذکر و مونث در روستای داربید تقریبا یکسان میباشد اما در هواره خول متوسط افراد مذکر بیشتر میباشد وعلت این می باشد که با توجه به فعالیت بیشتر در زاگرس میانی زن و مرد یکسان در فعالیتها شرکت دارند. طبق نظر ساکنین این منطقه میبایست مالکیت منابع جنگلی بصورت مشارکتی مردم و دولت و یا خود مردم باشد تا وضعیت جنگلهای منطقه بهبود یابد و اکثر مردم مخالف صرفأ مدیریت دولتی منابع جنگلی میباشند. به طور کلی وابستگی به جنگل در این دو بخش از کشور زیاد میباشد در زاگرس میانی بیشتر مشغول به دامداری و زراعت در جنگل بوده و زاگرس شمالی بیشتر به دامداری و گلازنی و زراعت در جنگل مشغول هستند . راهکار گره گشا جهت حفط منابع طبیعی و جنگلی منطقه و همچنین تأمین نیازهای ساکنین منطقه مدیریت مشارکتی و اجرای طرح های اگروفارستری میباشد. جهت نیل به این هدف میتوان از نیروی کاری موجود در منطقه، طرحهای ترویجی حفاظت از منابع طبیعی و همچنین مشارکت دامداران و کشاورزان جهت اجرای اگروفارستری در منطقه استفاده کرد و جلب مشارکت مردمی با این وسعت سبب حفظ و بهبود منابع طبیعی و رفاه و تأمین نیاز های جوامع بومی گردد

زاگرس شمالی، زاگرس میانی، وضعیت اجتماعی – اقتصادی، سامانه روستای هوارهخول، سامانه روستای داربید