رضا نجارزاده - Tarbiat Modares University
کاظم بیابانی خامنه - Tarbiat Modares University

تمرکز منابع سوخت های فسیلی در مناطق جغرافیایی خاص و ماهیت استراتژیک سوخت به عنوان یک کالای قابل مبادله، شبکه ای درهم تنیده و پیچیده از روابط تجاری میان کشورهای واردکننده و صادرکننده سوخت را پدید آورده است. در این تحقیق با بهره گیری از نظریه گراف، توپولوژی شبکه تجارت سوخت در سال ۱۹۹۵ و ۲۰۱۷ تجزیه وتحلیل و خوشه های تجاری در تجارت سوخت و کشورهای عضو آنها شناسایی شده اند. سپس جایگاه و اهمیت بازیگران اصلی تجارت سوخت مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که شبکه تجارت سوخت یک شبکه تماما هم بند است که به طور محسوس تحولاتی از قبیل رشد تعداد ارتباطات تجاری و افزایش شکل گیری روابط در قالب خوشه های تجاری و منطقه ای شدن را شاهد بوده است. همچنین لزوما کشورهای با سهم صادراتی بالا تاثیرگذاری بیشتری در تجارت سوخت ندارند و درعین حال با افزایش سهم در تجارت سوخت، کشورها به تجارت فراتر از خوشه های تجاری متمایل تر می شوند. نهایتا نتایج حاکی از کم شدن اهمیت ایران در تجارت سوخت است.

Graph Theory, Fossil Fuels, Complex Networks, Trade Clusters, نظریه گراف, سوخت های فسیلی, شبکه های پیچیده, خوشه های تجاری