مائده نیله چی - دانشجوی دکتری، گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
اکرم عیدی - استاد، گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
حمید گله داری - استاد، گروه زیست شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
مهناز کسمتی - استاد، گروه زیست شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

سابقه و هدف: عنصر روی نقش مهمی در کارکرد ارگان های حیاتی، به ویژه سیستم عصبی مرکزی ایفا می نماید. اختلال در هموستازی روی موجب ایجاد و پیشرفت بیماری های سیستم عصبی نظیر آلزایمر، افسردگی، اختلال در یادگیری و استرس می گردد. هموستازی روی در بدن توسط پروتئین های ZnT و ZIP صورت می پذیرد. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر نانوذرات اکسید روی در بیان ژن های انتقال دهنده روی ۱-۴ موسوم به Znt۱،Znt۲، Znt۳ و Znt۴در سلول های هیپوکامپ به عنوان یکی از بافت هایی که تراکم بالایی از روی را در خود جای داده، می باشد. روش کار: ابتدا پاساژ سلولی رده سلولی هیپوکامپ انجام شد، سپس تست MTT assay برای نانوذره اکسید روی صورت گرفت. در مرحله بعد استخراج RNA و سنتز CDNA انجام شده و جهت اطمینان از خلوص نمونه RNA از اسپکتروفتومتر نانودراپ استفاده گردید و پرایمرهای اختصاصی و مناسب ژن های مورد نظر طراحی و سنتز شد. سپس با استفاده از Real-Time PCR تغییرات بیان ژن های Znt۱، Znt۲، Znt۳ و Znt۴ بررسی گردید. یافته ها: غلظت های ۱۰ و ۲۰ μg/mL از نانوذره اکسید روی ضمن ایجاد کم ترین سیتوتوکسیتی، موجب افزایش بیان معنادار هر چهار ژن Znt۱،Znt۲، Znt۳ و Znt۴ در رده سلولی هیپوکامپ موش صحرایی گردید. نتیجه گیری: نانوذره اکسید روی می تواند با افزایش بیان ژن های انتقال دهنده روی Znt۱،Znt۲، Znt۳ و Znt۴ در درمان بیماری های ناشی از اختلال هموستازی روی نظیر آلزایمر، افسردگی، اختلال در یادگیری و استرس مورد بررسی داروشناسی قرار گیرد.

بیان ژن, هیپوکامپ, نانوذرات, موش های صحرایی, Real-Time RT-PCR, ZnO, Znt