مطالعه تطبیقی راهبرد های خود تنظیمی در کتابهای درسی علوم اجتماعی مقطع متوسطه کشور ایران و آلمان

تکامل همه جانبه دانش آموزان در تمام ابعاد وجودی شان از اهداف عالیه نظام آموزش و پرورش است. حرکت به سمت یادگیری خود تنظیمی یکی از راهبرد های نظام آموزشی به منظور ارتقای کیفیت آموزش است. از آنجا که متون آموزشی یکی از اصلی ترین ابعاد آموزش در نظام آموزشی هستند این ضرورت وجود دارد که این متون نیز از حیث راهبرد های یادگیری خود تنظیم واجد کیفیت بوده و به توانمند سازی دانش آموزان در امر آموزش کمک کنند. یکی از کارهایی که می توان در این زمینه انجام داد؛ ارزیابی متون آموزشی است. در پژوهش حاضر به ارزیابی کتابهای مطالعات اجتماعی مقطع متوسطه اول در پایه اول در دو کشور ایران و آلمان از حیث عناصر و مولفه های یادگیری خود تنظیمی پرداخته شد . روش پژوهش تحلیل محتوای کمی و متون تحلیل؛ کتابهای مطالعات اجتماعی پایه دوم مقطع متوسطه اول دو کشور ایران و آلمان بود که به شکل تمام شماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر همین اساس چک لیست یا کدنامه مولفه های یادگیری خود تنظیمی در دو بعد عوامل و مولفه های شناختی و فراشناختی تهیه شد و محتوای متون و کتابهای انتخاب شده بر اساس آن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که ؛ در مورد شاخص تکرار و مرور در مقولات تکرار اصطلاحات کلیدی، بازگویی مطالب، علامت گذاری، حاشیه نویسی و برجسته سازی بسامد مقولات راهبرد تکرار و مرور در کتاب درسی ایران از کتاب درسی آلمان بیشتر بوده است. در مقولات مکرر خوانی و رونویسی نیز تا اندازه ای به همین نحو بوده است. اما در مقولات مکرر نویسی و خط کشیدن و به شکل جزئی در مقوله استفاده از یاد یار در کتاب درسی آلمان بسامد مقوله شماری راهبرد تکرار و مرور بیشتر بوده است. در شاخص راهبرد بسط و گسترش نتایج نشان داده است که جز در مقوله خلاصه کردن و شرح و تفسیر روابط بین مطالب و یادداشت برداری در بقیه مقولات بسامد مقولات شمارش شده در کتاب درسی ایران بیشتر بوده است. همچنین در شاخص راهبرد سازمان دهی در کتاب درسی ایران و آلمان جز در مقوله استفاده از طرح درختی در بقیه مقولات بسامد مقولات شمارش شده در کتاب درسی ایران بیشتر بوده است. در شاخص راهبرد برنامه ریزی جز در مقوله تعریف هدف در بقیه مقولات بسامد مقولات شمارش شده در کتاب درسی آلمان بیشتر بوده است. نیز در شاخص راهبرد کنترل و نظارت درکلیه مقولات بسامد مقولات شمارش شده در کتاب درسی ایران بیشتر بوده است. نیز در شاخص راهبرد خود نظم دهی در کلیه مقولات بسامد مقولات شمارش شده در کتاب درسی آلمان بیشتر بوده است.

Keywords:

یادگیری خودتظیمی , یادگیری , نظام آموزش ایران , نظام آموزش آلمان , کتاب درسی