مروری بر روش های موثر آموزش بهداشت دهان و دندان در کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم

زمینه و هدف: اختلال اوتیسم یکی از شایع ترین اختلالات عصبی- روانی است که در ابتدای کودکی بروز می کند. شیوع این اختلال اوتیسم فراوانی قابل توجهی دارد، به طوری که ۱ نفر از هر ۸۸ نفر در کل جهان مبتلا به این اختلال می باشد. اختلال اوتیسم طبق نسخه پنجم «راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی» DSM۵ که توسط انجمن روان شناسان آمریکا تنظیم شده است، جز اختلالات عصبی- رشدی طبقه بندی می شود. این اختلال سه حوزه تعامل اجتماعی، ارتباط و الگوهای رفتار کلیشه ای را دربر می گیرد، با توجه به این سه عامل مهم فعالیت های روزمره زندگی (ADL) از قبیل بهداشت شخصی، غذا خوردن، ارتباط با دیگران و ... در کودکان مبتلا به اوتیسم تحت تاثیر قرار می گیرد و به طور کلی سبب کاهش کیفیت زندگی آنها می شود. داورهای تجویز شده در بیماران مبتلا به اوتیسم سبب افزایش یا کاهش ترشح بزاق می شوند، این عامل به همراه عادت های غذایی ناسالم و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و همچنین محدودیت های عملکردی که در بسیاری از موارد همراه با اختلال اوتیسم می باشد، ریسک پوسیدگی دندان و بیماری های مربوط به ناحیه دهان را افزایش می دهد. این مطالعه با هدف شناسایی روش های موثر آموزش بهداشت دهان و دندان در کودکان مبتلا به اوتیسم انجام شد. روش کار: این مطالعه از نوع مطالعات مروری است که در سال ۱۳۹۹ انجام شد. داده های مطالعه حاضر با استفاده از کلید واژه های Oral and Tooth ,Health Education ,Children Autism در پایگاه فارسی و انگلسی SID Google Scholar ،Magiran جمع آوری و پس از استخراج مطالب مرتبط با موضوع مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: تحقیقات نشان داده اند کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم به صورت اولیه در مقایسه با دیگر کودکان همسالان خود ریسک بیشتری برای پوسیدگی دندان و ابتلا سایر بیماری های دهان و دندان ندارند، بلکه وضعیت های ثانویه ای که در ابتلا به اختلال اوتیسم در این کودکان ایجاد می شوند عملکرد بهداشتی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد که از جمله آن ها می توان به کاهش مهارت های روان حرکتی در زمینه بهداشت شخصی، ساییدن دندان ها به یکدیگر در هنگام خواب (دندان قروجه حین خواب)، اسیدی شدن محیط دهان به دلیل مصرف داروها، کمبود آگاهی و اطلاعات در زمینه بهداشت دهان و دندان و عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی اشاره کرد. تحقیقات نشان می دهند داشتن آگاهی از دلایل و روند گسترش بیماری های دهان و دندان در پیشگیری و درمان به موقعی ای بیماری ها نقش مهمی را ایفا می کند، لذا فراهم آوردن یک برنامه آموزشی منظم و آموزشی مناسب برای آموزش بهداشت به کودکان مبتلا به اوتیسم می توان به تمرین های ادراکی- حرکتی، مشاهده تصاویر و آموزش بصری، استفاده از تصاویر کامپیوتری، استفاده از مدل ها و ماکت ها و تمرین عملی، آموزش گروهی به همراه سایر کودکان با اختلالات مشابه، مشارکت والدین به ویژه مادران در امر آموزش و ارائه یک آموزش خانواده محور در فرایند آموزش بهداشت اشاره کرد. نتیجه گیری: اختلال عصبی- رشدی اوتیسم با مجموعه ای از عوارض به صورت ثانویه همراه است. بیماری ها و عوارض دیگری که در پی اختلال اوتیسم بروز می کنند قابل پیشگیری بوده و به وسیله آموزش بهداشت از روش های آموزشی مناسب شرایط کودکان مبتلا به اوتیسم می توان از بروز آن ها پیشگیری کرد.

Keywords:

آموزش , بهداشت دهان و دندان , کودکان , اوتیسم