فاطمه زابل عباسی - اداره کل هواشناسی خراسان رضوی
محمد جواد احمدیان طبسی
سهراب محمد نیا قرایی

خشکسالی در زمره رویدادهای حدی و خزنده اقلیمی و هیدرولو ژیکی بشمارمی آید . وقوع این پدیده امری اجتناب ناپذیر بوده و اغلب موجب زیانهای اجتماعی و اقتصادی زیادی در منطقه تحت تاثیر می گردد .خسارات مستقیم وغیر مستقیم ناشی از خشکسالی تابعی از شدت ،دوام و وسعت این بلیه طبیعی هستند وبه برنامه ریزی کشورها بستگی دارند . با اتخاذ روشهای مناسب خسارات این بلیه طبیعی را می توان کاهش داد. روشهای مختلفی برا ی ارزیابی خشکسالی وجوددارد که هرکدام ویژگیهای خاص خود رادارند که در این مقاله از داده ها و اطلاعات بارندگی شهرستان مشهد برای سالهای زراعی 31-1330 الی 84-1383 استفاده گردید ه و وضعیت خشکسالی آن براساس داده های مذکور مورد بررسی قرار گرفته است ونتایج بایکدیگر مقایسه شده اند . شاخصهای مورد مطالعه عبارتند از : شاخصهای درصد از نرمال (PN) ، انحراف از نرمال (SD)، کلاسه بندی بارش(CP) ، توزیع استاندارد(Z.score) و دهکها (Deciles). تحلیل های انجام شده ،ارزش کاربری این شاخصها را به منظور کمی کردن مولفه های خشکسالی در مشهد نشان داد. نتایج حاصل از این بررسی مشخص نمود که طی دوره مورد مطالعه فراوانی خشکسالی در مقیاس ضعیف از سایر خشکسالیها بیشتر بوده است. همچنین این مطالعات نشان داد که جهت تحلیل خشکسالی، نتایج شاخصها (به استثناء کلاسه بندی بارش ) تقریبا یکسان بوده ولی از نظر دقت شاخص دهکها و توزیع نرمال برای این مهم مناسبتر می باشند و به لحاظ سرعت نیز می توان از میانگین های متحرک جهت پیش بینی خشکسالی استفاده نمود.

تحلیل خشکسالی، درصد از نرمال (PN)، انحراف از نرمال، کلاسه بندی بارش، توزیع استاندارد (Z score) و دهکها(Deciles)