محمد حسین قبادی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
مهرداد امیری - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
محمدرضا رسولی فرح - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

رخنمون های ماسه سنگی سازند قم در بخش زیادی از شمال شهر همدان گسترش دارند. در این پژوهش، به منظور شناخت خصوصیات و رفتار مهندسی این سنگ ها، ۱۵ بلوک از ماسه سنگ های لتگاه در شمال همدان انتخاب شدند. خصوصیات سنگ شناسی، ویژگی های فیزیکی و مکانیکی این دسته از ماسه سنگ ها تعیین شده است. نمونه ها تحت آزمایش های سختی واجهشی اشمیت، دوام وارفتگی، شاخص بارنقطه ای، مقاومت فشاری تک محوری، مقاومت کشش برزیلی، سرعت موج  و  درصد سایش سنگدانه (لس آنجلس) قرار گرفته اند. نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوت در خصوصیات سنگ شناسی و فیزیکی ماسه سنگ ها منجر به تغییر در خصوصیات مکانیکی آن ها شده است. به منظور بررسی ارتباط بین خصوصیات فیزیکی و مکانیکی ماسه سنگ ها، آنالیز رگرسیون انجام شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، سنگ های مذکور برای استفاده به عنوان سنگ مالون و سنگ ساختمانی مناسب می باشند. نتایج نشان داد که بیش ترین انطباق بین نتایج آزمایش مقاومت فشاری تک محوری (UCS) با سرعت موج طولی در حالت خشک و اشباع است که میزان ضریب تعیین (r۲) به ترتیب برابر ۹۳ /۰ و ۹۱ /۰ است.

سازند قم, خصوصیات فیزیکی و مکانیکی, ماسه سنگ, منابع قرضه, همدان