پیشینه واژه ترجمان در زبان های ایرانی و کاربرد و معنای آن در شاهنامه فردوسی

Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 642

This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLASS-11-2_001

تاریخ نمایه سازی: 7 تیر 1400

Abstract:

             طبق روایت شاهنامه، از زمان پادشاهی فریدون به بعد ایرانیان در مقابل کشورهای بیگانه قرار می گیرند، از این دوره افسانه ای پادشاهان نخستین تا یزدگرد سوم تاریخی، ایرانیان جز تورانیان با مردم دیگری نیز روبرو شده اند که ناگزیر از ارتباط زبانی با آنان بوده اند. در شاهنامه گاهی از فردی با عنوان «ترجمان» نام برده می شود که وظیفه داشته است سخنان طرفین را برای یکدیگر ترجمه کند. در برخی فرهنگ ها نوشته شده است که «ترجمان» معرب «ترزبان» یا «ترزفان» فارسی است. در زبان های ایرانی دوره میانه این واژه به صورت «ترکمان» یا «ترگمان» در آثار فارسی میانه، پارتی و سغدی آمده است. وجود این واژه در متون ایرانی از آغاز دوره ساسانی تا زمان فردوسی که دوره ای هزارساله را در برمی گیرد، نشان از شغلی باسابقه و واژه ای دخیل با قدمت زیاد می دهد. با توجه به ریشه آرامی آن می توان گفت این واژه در دوره هخامنشی از طریق دبیران آرامی وارد زبان های کشورهای تحت سلطه هخامنشیان شده است و سپس از طریق زبان های فارسی میانه، پارتی و سغدی به آثار زرتشتیان و مانویان، و پس از اسلام به متون فارسی، ازجمله شاهنامه راه یافته است.

Authors

عباس آذرانداز

پژوهشگر پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران، دانشگاه شهید باهنر کرمان،کرمان، ایران

معصومه باقری

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • آذرنگ، عبدالحسین (۱۳۹۴). تاریخ ترجمه در ایران. تهران: انتشارات ققنوس ...
  • آیدنلو، سجاد (۱۳۹۶). فرهنگ واره لغات و ترکیبات عربی شاهنامه. ...
  • اسدی طوسی، ابومنصور احمدبن علی (۱۳۶۵). لغت فرس. به تصحیح ...
  • امام شوشتری، محمدعلی. (۱۳۴۷). فرهنگ واژه های فارسی در زبان ...
  • تفضلی، احمد (۱۳۸۳). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. تهران: ...
  • تفضلی، احمد (۱۳۸۴). «آرامی» در دانشنامه ایران. تهران: مرکز دائرهالمعارف ...
  • جوالیقی، موهوب بن احمد (۱۹۴۲) المعرب من ...
  • خلف تبریزی (۱۳۶۲)، برهان قاطع، تهران: انتشارات امیرکبیر ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷). لغت نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران ...
  • رجب زاده، هاشم (۱۳۷۵). «دبیر و دبیری در ایران اسلامی»، ...
  • حسن دوست، محمد. (۱۳۹۳). فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی. تهران: ...
  • غیاث الدین رامپوری ، محمد بن جلال ...
  • غیبی، بهمن (۱۳۹۵). دوازده متن باستانی. تهران: انتشارات دکتر محمود ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۸۶). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق. تهران: ...
  • فره وشی، بهرام.(۱۳۵۲). فرهنگ پهلوی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران ...
  • قریب، بدرالزمان (۱۳۸۳). فرهنگ سغدی. تهران: انتشارات فرهنگان ...
  • لازار، ژیلبر (۱۳۹۵). بررسی وزن شعر ایرانی، ترجمه لیلا ضیامجیدی. ...
  • معین، محمد (۱۳۶۲). تعلیقات، برهان قاطع. جلد پنجم. تهران: انتشارات ...
  • مکنزی، دیوید نیل (۱۳۷۳). فرهنگ کوچک زبان پهلوی. ترجمه مهشید ...
  • مولایی، چنگیز (۱۳۹۲). آبان­یشت (سرود اوستایی در ستایش اردوی سور ...
  • میرفخرایی، مهشید (۱۳۶۷). روایت پهلوی (ترجمه)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ...
  • نفیسی، علی اکبر (۱۳۵۵). فرهنگ نفیسی. جلد دوم. تهران: کتابفروشی ...
  • نورائی، علی (۱۳۷۸). فرهنگ ریشه واژگان فارسی. آمریکا: انتشارات Xlibris ...
  • Bailey, H. W. Zoroastrian problems in the Ninth-Century Books. London: ...
  • Boyce, M. (۱۹۷۵). A Reader in Manichaean Middle Persian and ...
  • Boyce, M. (۱۹۷۷). A Word List of Manichaean Middle Persian ...
  • Kent, R.G. (۱۹۵۳). Old Persian, Grammar, Texts, lexicon. New Haven ...
  • Skjærvo, P. O. (۲۰۱۰). “Middle West Iranian”. The Iranian Languages. ...
  • Tavadia, J. C. (۱۹۵۵). A rhymed ballad in Pahlavi. Journal ...
  • نمایش کامل مراجع