ابوالفضل خطیبی - استادیار فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران، ایران

 کهن ترین نسخه شاهنامه، مورخ ۶۱۴ق از تاریخ اتمام سرایش آن (۴۰۰ق) ۲۱۴ سال فاصله دارد، ولی در این دوران، قطعات و بیت هایی از شاهنامه در برخی منابع کهن تاریخی و ادبی باقی مانده است. یکی از این منابع کهن،  کتاب عربی خلق الانسان از بیان الحق نیشابوری (درگذشت: ۵۲۱ق) در تفسیر آیه ای از قرآن است که ۵۴ بیت پندآمیز از شاهنامه را نقل کرده است. در این جستار، این بیت ها با شاهنامه تصحیح جلال خالقی مطلق و نسخه های مبنای تصحیح او و برخی نسخه های دیگر و نیز کتاب اختیارات شاهنامه (تالیف: ۴۷۴ق)سنجیده و درباره برخی ضبط ها بحث شده است. یکی از نتایج این پژوهش این است که بیان الحق بیت های شاهنامه را نه از متن این منظومه که از اختیارات شاهنامه برگرفته است.  

شاهنامه, فردوسی, خلق الانسان, بیان الحق نیشابوری, اختیارات شاهنامه