الگوهای تغییرات مکانی و پهنه بندی زمین آماری نیترات و فسفات در آب زیرزمینی دشت شهرکرد

در اکثر نقاط جهان آب زیرزمینی تامین کننده اصلی آب شرب است. آب زیرزمینی شهرکرد نیز آب شرب ساکنان دشت را تامین می­کند. هدف از این پژوهش،  بررسی زمین­ آماری غلظت نیترات و فسفات آبخوان دشت شهرکرد و تهیه نقشه های پهنه­بندی نیترات و فسفات در این آبخوان است. برای این منظور از ۱۰۰ حلقه چاه کشاورزی طی سه نوبت در سال ۱۳۸۹ نمونه­برداری و غلظت نیترات و فسفات اندازه­گیری شد.  نتایج این مقاله بر اساس میانگین سه بار نمونه­برداری در سه تاریخ مختلف از هر چاه است. میانگین غلظت نیترات آبخوان ۹/۲۵ و میانگین غلظت فسفات ۰۹/۰میلی­گرم بر لیتر بود. مقایسه نتایج این پژوهش با  داده­های سال ۱۳۸۶ نشان ­داد که غلظت نیترات و فسفات آب زیرزمینی دشت شهرکرد افزایش یافته است. از بین  مدل­های مختلف واریوگرام،  مدل کروی توزیع داده­های فسفات و نیترات را بهتر توجیه کرد. بررسی نقشه­ها نشان داد که غلظت نیترات و فسفات در  بخش­های جنوبی دشت حداکثر است، به طوری که غلظت نیترات برخی ازچاه­ها در قسمت­های جنوبی بیشتر از حد مجاز  ۴۵ میلی­گرم در لیتر بود. شاید دلیل اصلی بالا بودن غلظت نیترات در این بخش قرارگیری تصفیه خانه شهرکرد و کم عمق بودن سطح ایستابی   و حرکت جریان آب به این سمت  باشد.    

Keywords:

سفره آب , نیترات , فسفات , واریوگرام , کریجینگ , نقشه