عاطفه دشت بزرگ - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
غلامعباس صیاد - استادیار، گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
ایرج کاظمی نژاد - دانشیار، گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران اهواز

     خش کشاورزی عمده­ترین مصرف­کننده منابع آب در کشور ما می­باشد. برای افزایش بازده آبیاری و استفاده بهینه از منابع آب در مناطق خشک و نیمه­خشک اقدامات مختلفی مانند استفاده از مالچ، کودهای آلی و ایجاد تغییر در خواص فیزیکی خاک با استفاده از اصلاح­کننده­های مختلف نظیر پرلیت، هیدروپلاس و نظایر آن صورت می­گیرد. به منظور مقایسه مواد جاذب­آب طبیعی و مصنوعی بر ظرفیت نگهداشت آب خاک، آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملا تصادفی با ۳ تیمار ماده جاذب­آب (شاهد (بدون اعمال ماده جاذب­آب)، کود پوسیده گاوی (­۱۵گرم در کیلوگرم خاک) و سوپر­جاذب طراوت A۲۰۰ (۲ گرم در کیلوگرم خاک)) درسه تکرار در دو بافت شنی­لومی و لومی­رسی انجام شد. سپس مقدار آب خاک برای هر تیمار در مکش­های ۰، ۱/۰، ۳/۰، ۵/۰، ۱، ۳، ۵ و ۱۵ بار  اندازه­گیری و منحنی­های رطوبتی هر خاک به طور جداگانه رسم گردید. نتایج نشان داد که بین دو  بافت خاک و تیمارها در مکش­های مختلف و همچنین اثر متقابل این عوامل با هم در سطح یک درصد اختلاف معنی­دار وجود دارد. به­طور کلی میزان ظرفیت نگهداشت رطوبت خاک در هر بافت، با کاربرد مواد جاذب­آب نسبت به شاهد افزایش یافت. پلیمر سوپرجاذب در دو بافت شنی­لومی و لومی­رسی میزان درصد رطوبت حجمی خاک را به ترتیب ۵/۳ و ۳/۱ برابر نسبت به شاهد افزایش داد در حالی­که این افزایش برای کود به ترتیب ۶/۱ و ۱/۱ برابر بود. بنابراین مصرف پلیمر در خاک، مخصوصا در بافت­های سبک می­تواند با افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت باعث موفقیت برنامه­های آبیاری در مناطق خشک و نیمه­خشک گردد. 

بافت خاک, کود پوسیده گاوی, سوپرجاذب طراوتA۲۰۰, منحنی رطوبتی