شناسایی کانون های گرد و غبار به تفکیک نوع کاربری با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و منطق فازی، مطالعه موردی: جنوب شرق اهواز

طوفان­های گرد و غبار یکی از مهمترین مخاطرات زیست محیطی به­ویژه در اقلیم­ های خشک و نیمه خشک است که آسیب­ های جبران ناپذیری را به محیط زیست وارد می­ کند. هدف این تحقیق، شناسایی کانون­های تولید گرد و غبار در جنوب شرق اهواز، با استفاده از تکنیک­ های سنجش از دور و منطق فازی است. بدین منظور، در گام نخست تصاویر ماهواره­ای رخدادهای گرد و غبار شهر اهواز بررسی و گل طوفان فصلی ایستگاه سینوپتیک اهواز ترسیم شد و در گام بعدی معیارهای در نظر گرفته شده در دو دسته معیارهای اصلی (رطوبت سطحی، دمای سطحی و پوشش گیاهی) و معیارهای محدود کننده (کاربری اراضی، خاک­شناسی، اقلیم، شیب و رسوب­شناسی) تقسیم ­بندی شدند که از میان آن ها نقشه معیارهای اصلی از تصاویر ماهواره لندست OLI-TIRS استخراج شد. برای استانداردسازی لایه­ های محدودکننده از روش بولین و برای استانداردسازی لایه­های اصلی از توابع عضویت فازی استفاده و وزن­دهی لایه ­های اصلی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی صورت پذیرفت. در نهایت، نقشه نهایی کانون­های منشا گرد و غبار با همپوشانی لایه­ ها حاصل شد و دقت نقشه منشایابی با استفاده از ۴۴ نقطه کنترل زمینی سنجیده شد که گویای صحت  ۸۱.۸ درصدی مناطق شناسایی شده است. بر اساس نتایج بررسی تصاویر ماهواره ای و گل طوفان ایستگاه اهواز، منطقه جنوب شرق اهواز محل تولید گرد و غبار بوده و ۱۴۵۱۶۲.۰۱ هکتار از سطح منطقه منشا تولید گرد و غبار است که کاربری­های مراتع تخریب یافته با ۶۹۳۴۳.۰۱ هکتار (۴۷.۷۷ درصد) و کاربری نیزار با  ۳۳۵.۹۹ هکتار (۰.۲۳ درصد)، به ترتیب بیشترین و کمترین سطح از منشا تولید گرد و غبار در منطقه مطالعاتی را شامل شده­ اند.

Keywords:

روش بولین , روش فازی-سلسله مراتبی , طوفان گرد و غبار , کاربری اراضی , ماهواره لندست OLI-TIRS